کشور کانادا به آرامی به کشوری تبدیل می‌شود که مهاجران با ویژگی‌های فرهنگی خود- از مذهب گرفته تا زبان- چهره جمعیتی آن را دیگرگون کرده‌اند و این دیگرگونی در خیابان‌های همه شهرها فارغ از این که شهری کوچک باشند یا شهری بزرگ حس می‌شوند.
تغییرات مذکور از خلال داده‌هایی که اخیرا بر مبنای نظرسنجی انجام شده در سال ۲۰۱۱ از خانوارهای کانادایی National Household Survey منتشر شده، بیشتر نمایان می‌شود.
کانادا در میان کشورهای گروه ۸ یا G۸ بالاترین سهم جمعیت متولد خارج از خود را (با ۲۰.۶ درصد) داشت و بعد از آن به ترتیب نوبت به کشورهای آلمان (با ۱۳ درصد) و ایالات متحده امریکا (با ۱۲.۹درصد) می‌رسید.
در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱، در مجموع ۱.۲ میلیون مهاجر به کانادا وارد شده‌اند. بیشتر آنها در شهرهای بزرگ کشور -از جمله تورونتو، مونترال و ونکوور- مستقر شده‌اند اما شهرهای دیگری چون کلگری، ادمونتون، وینی‌پگ، ساسکاتون، رجاینا و اتاوا نیز همسو با افزایش تعداد مهاجران در خود شاهد این تغییر بافت بوده‌اند.
طی این پنج سال بیشترین سهم از مهاجران وارد شده به کانادا از آسیا و خاورمیانه (با ۵۶.۹ درصد) بوده‌اند. این رقم را مقایسه کنید با رقم ۸.۵ درصدی مهاجران به کانادا از این مناطق پیش از سال ۱۹۷۰. اخیرا کشور فیلیپین با ۱۳ درصد از مهم‌ترین منابع تامین مهاجر برای کانادا بوده است (البته بنا بر تذکری در همین گزارش، احتمال خطا در این رقم بعید نیست) و بعد از آن هم کشورهای چین و هند قرار می‌گیرند.
متوسط سنی مهاجران تازه‌وارد ۳۱.۷ سال است که این گروه در مقایسه با متوسط سن جمعیت متولد کانادا با ۳۷.۳ سال، جوان‌تر هستند.
در این نظرسنجی دیده می‌شود که به نسبت سال‌های پیش از آن، از میزان استقرار مهاجران جدید در شهرهای بزرگ همچون تورونتو کاسته شده است و آنها به شهرهای کوچک‌تر روی کرده‌اند. تحلیل‌گران برآنند تا ببینند آیا این اتفاق به دلیل سیاست‌های جدید مهاجرتی استان بوده یا موارد دیگر نیز در آن دخیل بوده‌اند.
همچنین در این نظرسنجی دیده می‌شود که شهرهای حاشیه‌ای‌تر مثلا شهرهای مارکهام، برمپتون، میسی‌ساگا و ریچموندهیل در اطراف تورنتو از نظر تعداد اقلیت‌های مشهود رشد بالایی داشته‌اند و حتی در برخی از آنها این اقلیت‌ها نیمی از کل جمعیت را تشکیل می‌دهند.
به همین ترتیب در کانادا شاهد تغییراتی در نسبت مذاهب نیز بوده‌ایم. سال گذشته تقریبا یک‌چهارم کانادایی‌ها (۲۳.۹ درصد) خود را بدون هرگونه وابستگی مذهبی معرفی کرده بودند که این رقم نسبت به یک دهه گذشته با ۱۵ درصد، نشان از رشد داشت.
معنای این ارقام این نیست که مذهب در کانادا مرده است. حدود ۲۲.۱ میلیون کانادایی (یا به عبارتی ۶۷.۳ درصد از کل جمعیت) مسیحی هستند. رومن کاتولیک‌ها با ۱۲.۷ میلیون نفر (۳۸.۷ درصد) بزرگ‌ترین گروه مسیحیان به شمار می‌روند.
اگر چه به دلیل الگوهای مهاجرتی دیگر مذاهب نیز آرام آرام در حال گسترش ریشه‌های خود در کانادا هستند. سال گذشته ۲.۴ میلیون نفر از کانادایی‌ها (۷.۲ درصد از کل جمعیت) دارای مذاهب دیگری چون اسلام، هندو، سیک یا بودایی بودند که این رقم نسبت به یک دهه پیش با ۴.۹ درصد، رشد داشته است.
نشانه‌های این تغییر همه‌جا به چشم می‌خورد: در هر محله مساجد بیشتری در حال تاسیس است که با مهاجران آسیایی پر می‌شوند.
حالا که اقلیت‌های مشهود (visible minority منظور کسی است که از نظر نژادی به صورت کاملا آشکار و مشهود با اکثریت جامعه تفاوت دارد. برای مثال ساکنان اسیا و خاورمیانه در برابر ساکنان قدیمی کانادا که از نژاد سفید اروپایی هستند.) بیشتری در دل جامعه کانادایی جای گرفته‌اند، دیگر رنگ پوست هم در این کشور چندان سفید نیست. در حال حاضر درصد رنگین‌پوستان کانادا ۱۹.۱ درصد است در حالی‌که در سال ۲۰۰۶ این رقم ۱۶.۲ درصد بوده است.
بخش عمده‌ای از مهاجران جدیدتر را جوانان آشنا با زندگی شهری تشکیل می‌دهند که بیشترشان هم آسیایی هستند. البته این روزها عده مهاجران از افریقا نیز در حال افزایش است.
تقریبا از هر ۵ نفر که در کانادا زندگی می‌کنند یک نفر به اقلیتی مشهود تعلق دارد. در حال حاضر در ۹ شهر بزرگ از شهرهای کانادا هم این اقلیت‌های مشهود از نظر تناسب جمعیتی دیگر به اکثریت بدل شده‌اند.
این نظرسنجی سه میلیون نفره که شرکت در آن هم اختیاری بوده، در واقع جایگزینی است برای آمارگیری اجباری که پیش از این انجام می‌شد. همین امر بحث‌هایی را به دنبال داشت زیرا به اعتقاد برخی منتقدان، طبیعت داوطلبانه بودن شرکت در این نظرسنجی می‌تواند خلاء‌هایی را در اطلاعات به دست آمده سبب شود زیرا ممکن است گروه‌هایی هم تصمیم گرفته باشند که در این نظرسنجی شرکت نکنند که از آن جمله می‌توان به اقوام نخستین کانادایی، مهاجران جدیدتر و خانواده‌های کم‌درآمد اشاره کرد. متخصصان بر این باورند که نتایج این نظرسنجی می‌تواند تصویری تقریبا دقیق از کلیت جامعه کانادایی ارائه دهد اما هرچه گروه‌های مورد مطالعه کوچک‌تر شوند، اطلاعات به‌دست آمده کمتر قابل اعتماد است.
آقای داگ نوریس که از مسئولان سابق نظرسنجی در اداره آمار کانادا بوده است و اکنون ریاست بخش جمعیت‌شناسی موسسه آمارگیری و تحقیقاتی Environics Analytics را بر عهده دارد در مصاحبه‌ای اعلام کرد که کانادا می‌رود تا به کشوری با تنوع و گونه‌گونگی بیشتر قومی تبدیل شود.
به گفته وی این تغییرات می‌توانند بر الگوی فرهنگ و رفتار مصرف‌کنندگان نیز تاثیر داشته باشند. همان‌گونه که می‌بینیم چگونه این روزها فرزندان مهاجران به ورزش فوتبال علاقه نشان می‌دهند در حالی که ورزش محبوب و مورد علاقه کانادا ورزش هاکی بوده است. همین‌طور در فروشگاه‌های خوار و بار شاهد هستیم که چگونه قفسه‌ها با انواع غذاهای جدید و مورد نظر مهاجران انباشته می‌شوند.
این امر حتی می‌تواند این پرسش کلیدی را به ذهن متبادر کند که تحمل اجتماعی ادیان در زمان رخ نمودن بحران‌ها و تنش‌های جهانی چگونه خواهد بود.
به اعتقاد آقای نوریس، موضوع تحمل اجتماعی تا حد زیادی به سن نیز بازمی‌گردد به این ترتیب که جوان‌ترها بهتر می‌توانند تنوع و تفاوت را بپذیرند در حالی‌که این امر در میان میان‌سالان و سالمندان با دشواری بیشتری محقق می‌شود. وی می‌گوید: «ما در حال تغییر هستیم. افراد هم نسبت به تغییر عکس‌العمل‌های متفاوتی دارند. برخی بهتر از برخی دیگر خود را با شرایط تطبیق می‌دهند.»
ثبت دیدگاه