مجید بسطامی
میزان نیاز به زبان انگلیسی چه در مرحله اخذ ویزا و چه برای زندگی آینده در کانادا، یکی از پرسش برانگیزترین مباحث در میان مخاطبان سایت است. در اینجا به یکی از این پرسش ها پرداخته شده است.
یکی از دوستان پرسیده است: « در مقالاتتان مکررا آمده که قسمت قابل توجهی از موفقیت در سرزمین جدید به برطرف کردن ایرادات کلیدی زبان مربوط است. در حالیکه یکی از شرایط پذیرش، آزمونهای استاندارد زبان است و کسانی که اقامت می گیرند نمره خوبی در زبان داشته اند، لطفا بفرمایید منظورتان از ایرادات کلیدی چیست؟»
اگر چه به این پرسش در مجموعه مقالات «الزام به دانستن زبان انگلیسی: نکاتی در مورد فراگیری زبان انگلیسی برای مهاجران» به تفصیل پاسخ داده ایم اما از آنجا که نظیر این پرسش به کرات و در قالب جمله بندی های مختلف مطرح می شود در اینجا خلاصه وار درباره تفاوت بین نتیجه آزمون زبان انگلیسی که برای بررسی پرونده مهاجرتی درخواست می شود با واقعیت بکارگیری زبان در محیط کار و زندگی نکاتی بیان می شود.
البته قبل از آن، به این دوست پرسش کننده و سایر دوستان یادآوری می شود که در پروسه اخذ ویزای مهاجرت، نتیجه آزمون زبان فقط برای درخواست کننده اصلی ملاک است در حالیکه با شیوه امتیازبندی فعلی، امکان مهاجرت متاهلین بیش از مجردین است پس حداقل یک نفر دیگر (همسر متقاضی اصلی) وجود دارد که چون اجباری برای گذراندن آزمون زبان نداشته، از وضعیت مهارت های زبانی وی اطلاع مستندی وجود ندارد اما همین فرد در آینده مجبور است در کانادا کار، تحصیل و زندگی خود را با همین زبان پیش ببرد.
اما در مورد نمره آزمون زبان درخواست کننده اصلی، اجازه دهید به این نکته بپردازیم که چرا نتیجه این آزمون، ملاک معتبر و دقیقی برای ارزیابی میزان آمادگی وی برای ورود به جامعه کانادا و مقابله با چالش های محیط جدید نیست.
آزمون زبان، ابزاری برای سنجش امتیاز
آزمون زبان در پروسه مهاجرت تنها ابزاری برای سنجش امتیاز است. یک سطح بندی برای اینکه افسر بررسی کننده و اداره مهاجرت به شکل استاندردتر و بدون وابستگی به سلایق شخصی (که در سیستم قبلی و بر اساس نظر مستقیم افسر انجام می پذیرفت) تکلیف یکی از سنجه های قانونی درباره وضعیت مهاجر را مشخص و چه بسا مرحله مصاحبه را بر همین اساس حذف کنند. بر این اساس، ممکن است کسی با نمره آیلتس ۵ و نیم هم حداقل امتیاز مورد نیاز را بیاورد اما آیا چنین نمره ای به معنای آمادگی وی برای برعهده گرفتن یک شغل مرتبط است. مثلا اگر وی بخواهد در پستی نظیر استادی دانشگاه فعالیت کند آیا این سطح از مهارت های زبانی (و حتی بالاتر از آن تا نمره ۷) برای ورود موفقیت آمیز وی به بازار کار کفایت می کند؟ در حالیکه با استدلال دوستمان، وی می تواند ادعا کند که آنچه مورد نیاز بوده کسب کرده است. به سخن دیگر، به جای اینکه متقاضی ببیند برای اخذ ویزا چه سطحی از زبان را نیاز دارد، باید بپرسد برای زندگی موفق در کانادا چه سطحی از آمادگی ضروری است.
نتیجه آیلتس، معدل مهارت ها است
نکته دوم این است که نمره آیلتس یا آزمون های مشابه در پروسه اخذ ویزا معدلی از نمرات چندین مهارت مختلف است. ممکن است فردی در یک مهارت ضعف داشته باشد و همان مهارت در کارش جنبه کلیدی داشته باشد مثلا به فرض، کسی معدل نمراتش به ۶ رسیده اما نمره مهارت گویش (speaking) وی ۵ است در حالیکه کار وی در ایران عرضه (و فروش) خدمات مالی و بیمه ای بوده است. چنین فردی با این میزان توانایی قطعا نمی تواند نظیر چنین شغلی را در محیط های انگلیسی زبان دنبال کند. همین موضوع در مورد ارتقا شغلی هم ملاک است. ممکن است فردی بتواند وارد فیلد کاری خود شود اما ضعف در یکی از مهارت های زبانی خیلی مهم در آن رشته جلوی پیشرفت وی را صد کند. پس متقاضی نه تنها باید ببیند که جمعاً به چه سطحی از مهارت های زبانی نیازمند است بلکه بر اساس رشته تحصیلی و شغلی و بر اساس برنامه های آتی خود در کانادا، باید دریابد در هر یک از مهارت های زبانی –به تفکیک- در چه سطحی قرار دارد و باید به چه سطحی برسد.
مهارت در زبان یا در آزمون زبان؟
نکته سوم این است که نظیر هر آزمون دیگر می توان با شناخت سیستم و ساختار آزمون آیلتس (یا هر آزمون استاندارد تعیین سطح دیگر) و شیوه امتیازدهی آن بر آن تاثیر گذاشت و مهارت های خود را چیزی بیش از آنچه در واقع هست نشان داد. مثلا موضوعات نگارش (writing) در این آزمون ها مشخص هستند. تعداد آنها زیاد است اما به هر حال محدودیت دارند لذا با تمرکز بر آنها می توان امتیاز این بخش را افزایش داد اما این به معنای آن نیست که فردی که مثلا در نگارش ۶ گرفته در محیط های واقعی هم قادر به نگارش مطالب موثر و دقیق خواهد بود. همین وضع در مورد مهارت خواندن (reading) با شدت بیشتری صادق است. کسانی که در کلاس های آمادگی برای آزمون های زبان شرکت کرده اند یا تنوعی از کتاب های موجود را مطالعه کرده باشند (که در عنوان بسیاری از آنها هم تعبیری در ارتباط با همین مهارت در بالا بردن نمره دیده می شود) به خوبی دریافته اند که چگونه در آنها با معرفی روش هایی به آزمون دهنده کمک می شود تا بگوید در حوزه زبان انگلیسی چیزی بیش از آن است که در واقع هست. حتی برخی مدرسین باتجربه این کلاس ها تضمین می دهند که در صورت انجام تمام وقت تکالیف، آنها می توانند سطح زبانی شما را در مدتی حدود ۶ ماه، دو پله (معادل یک تا یک و نیم نمره آیلتس، بسته به وضعیت نمره فعلی فرد) ارتقا دهند. آیا این ارتقا واقعی است؟ حداقل نیمی از آن، نه. نیم دیگر هم در صورت رهاسازی آموزش زبان بعد از دریافت نمره آزمون (که در اکثریت متقاضیان اتفاق می افتد چون فکر می کنند تنها کارکرد فراگیری زبان برای دریافت ویزا است) در فاصله ۳ تا ۶ ماه از دست می رود و بدین ترتیب بسیاری از مهاجرین با همان سطحی از مهارت های زبانی به کانادا می آیند که قبلاً داشته اند (در این باره در بند بعدی بیشتر خواهیم گفت.) به همین دلیل بوده است که در سلسله مقالات فراگیری زبان انگلیسی به شما توصیه کردیم در بیش از یک آزمون تعیین سطح شرکت کنید تا حداقل خودتان تصویر روشنی از میزان آمادگی تان داشته باشید و نتیجه اعمالی که برای کسب امتیاز بیشتر انجام داده اید شما را از واقعیت های اصلی منحرف نسازد.
در این باره در پست تکمیلی بعدی بیشتر خواهیم گفت
ثبت دیدگاه