نخستین جلد چشم‌انداز مهاجرت منتشر شد
جلد نخست کتاب «چشم‌انداز مهاجرت» در اردیبهشت 1403 از سوی مؤسسه‌ی کنپارس سرزمین نیکان و انتشارات گنج معرفت منتشر شد. علی مختاری، دانش‌آموخته‌ی حقوق در دانشگاه‌های ایران و کانادا، در این کتاب به ارزیابی قوانین مهاجرتی کانادا در تابستان 1402 پرداخته و آنها را به نقد و بررسی نشسته است. در حال حاضر و با توجه به این که دیدگاه‌های متفاوتی در جامعه در باره‌ی مباحث مهاجرتی در برابر هم قرار گرفته‌اند، این کتاب می‌تواند مرجعی برای مستندتر نگریستن مباحث مهاجرتی دانسته شود.
ادبیات مهاجرت در ایران، ادبیاتی بسیار جدید است که اگر چه در گذشته، در قالب «سفرنامه‌نویسی» مصادیقی در ادبیات داشت، باری این مصادیق محتوایی حقوقی نداشتند و بیشتر به شگفت‌زدگی افراد از تفاوت‌های فرهنگی و اقتصادی کشورهای مبدأ و مقصد محدود می‌شدند. در نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم، کم کم توجه به پدیده‌ی مهاجرت همچون امری حقوقی آغاز شد و در سده‌ی بیست و یکم، شتاب فزاینده‌ای یافت. در سال 2012، بیش از 500 کتاب در این باره نوشته شده و در سال 2018، بیش از دو هزار مقاله‌ی علمی در این حوزه منتشر شده است. در گزارش «بنیاد بین‌المللی مهاجرت» سازمان ملل از فرآیند مهاجرت در سال 2020، بخشی به حجم بزرگ ادبیات پژوهشی در حوزه‌ی مهاجرت پرداخته بود. با این حال، ادبیات پژوهش در این حوزه در زبان فارسی، ادبیات پژوهشی تنگدستی است.
برنامه‌ی «چشم‌انداز مهاجرت» در سال 2016 میلادی آغاز شد. دکتر علی مختاری، حقوق‌دان و بنیادگذار دو برند «پارس کانادا» و «کنپارس»، در این برنامه‌ی زنده‌ی یک‌ساعته، به پرسش‌های بینندگان در باره‌ی قوانین مهاجرتی پاسخ می‌گوید. تاکنون صدها قسمت از این برنامه‌ی زنده پخش شده و پخش آنها هنوز ادامه دارد. در این برنامه امکان اطلاع پیدا کردن از جزئیات قابل توجهی در سیستم حقوقی کانادا وجود دارد. جلد نخست «چشم‌انداز مهاجرت»، گزیده‌ای از پرسش و پاسخ‌ها را که موضوع کمابیش نزدیکی داشتند، گردآوری کرده و به چاپ رسانده‌ایم. متن پرسش‌ها و پاسخ‌ها ویراسته شده و زبان نوشتاری در آنها جایگزین زبان گفتاری شده است. پاره‌ای یادداشت‌ها و لینک‌های ضروری نیز به برخی پرسش‌ها افزوده شده که در زمان اجراء برنامه، دسترسی به آنها امکان‌پذیر نبوده است.
قوانین مهاجرتی، قوانینی متغیر هستند. ممکن است طی زمانی که هر یک از جلدها مراحل فنی چاپ را طی می‌کند، تغییری در قوانین حاصل شود. تاریخ طرح پرسش و پاسخ، به همراه شماره‌ی برنامه‌ای که این پرسش و پاسخ در آن مطرح شده، در پانوشتها در اختیار مخاطب قرار گرفته است که بتواند زمان تقریبی اعتبار این پاسخ را برآورد کند. نیز، تا حدود امکان، پرسش‌ها و پاسخ‌هایی حذف شده که امکان داشته در کوتاه‌مدت گرفتار تغییر قانون شوند؛ ولی ممکن است باز هم داده‌هایی در کتاب وجود داشته باشد که با گذر زمان، بیم کهنه شدن یا تغییر یافتن آنها برود. از این رو، پیشنهاد می‌شود خواننده‌ی کتاب، برنامه را نیز دنبال کند تا بتواند در جریان اطلاعات به روز در این حوزه قرار گیرد.
در پایان کتاب، واژه‌نامه‌ای با موضوع خاص مهاجرت به کانادا در نظر گرفته شده که در بر دارنده‌ی اصطلاحات خاص به زبان‌های انگلیسی و فرانسه است. اصطلاحات مورد نظر، در متن کتاب نیز به کار گرفته شده‌اند و از همین جهت، خواننده می‌تواند در صورت ناآشنایی با یک یا چند واژه در متن، آنها را با واژه‌نامه‌ی پایان کتاب بسنجد. امید می‌رود این واژه‌نامه و کتاب حاضر، به جز کمک به خواننده در جهت مواجهه با مشکلات حقوقی احتمالی در آینده، به تغییر ادبیات مهاجرتی از زبانی نیمه‌فارسی – نیمه انگلیسی به زبانی یکدست و یکپارچه‌تر یاری رساند.
نیز، از آنجا که با ادامه‌ی پخش برنامه، انتشار سری کتاب‌های حاضر با عنوان «چشم‌انداز مهاجرت» ادامه خواهد یافت، امید می‌رود این مجموعه از کتاب‌ها بتوانند داده‌های پژوهشی دست اولی را در باره‌ی موضوع مهاجرت در اختیار پژوهشگران قرار دهند. پژوهشگران حوزه‌ی مهاجرت، با مواجهه با این سلسله کتاب‌ها، می‌توانند تغییرات سیاست‌گذاری‌های مهاجرتی کانادا را ارزیابی کنند، تفاوت‌های برنامه‌ی اقامتی را در گذر زمان بسنجند و حتی تأثیر رخدادهای سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی خاص را بر پدیده‌ی مهاجرت، در بازه‌های زمانی مورد نظرشان پژوهش کنند. مطالب حاضر، از سوی فردی متخصص در حوزه‌ی مهاجرت فراهم آمده‌اند که با رخدادهای روز در این باره آشنا بوده و تجربه‌ی قابل‌توجهی در باره‌ی این پدیده‌ی حقوقی – اجتماعی در اختیار دارد. امید می‌رود این تجربه و داده‌های مطرح‌شده در کتاب، بتوانند به گسترش ادبیات پژوهشی در این حوزه یاری رسانند.
ثبت دیدگاه