مفهوم سواد literacyمدت‌هاست که در کشورهای پیشرفته تغییر کرده و از توانایی در خواندن و نوشتن فراتر رفته است. تحقیقات مداومی در باره میزان و درصد بی‌سوادی و راه‌های غلبه بر آنها در جریان است. نوشتار حاضر به یکی از تحقیقات و نتایج حاصل از آن اشاره دارد. خصوصا بخشی که به موضوع عوامل گسترش بی‌سوادی در میان مهاجران می‌پردازد بسیار گویاست.
تعجبی نیست اگر شهر اتاوا، که پایتخت کشور و مرکز دولت و خدمات دولتی است و هزارن نفر از نخبگان کشور را در خود جای داده، در میان آن دسته از شهرهای کانادا قرار داشته باشد که درصد کم‌سوادی در آن بسیار کم است اما حتی در اینجا هم هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد.
در گزارش اخیری که توسط شواری آموزش کانادا منتشر گشته، اعلام شده که متاسفانه تعداد افراد بزرگسال کم‌سواد در اتاوا در حال افزایش است و این تعداد تا سال ۲۰۳۱ قابل توجه خواهد شد. از چهار شهری که در این گزارش از آنها نام برده شده و باقی آنها شهرهای تورنتو، مونترال و ونکوور هستند، این تنها شهر اتاوا است که با معضل افزایش کم‌سوادی مواجه خواهد بود.
در تهیه این گزارش از پنج درجه‌بندی استفاده شده که درجه سه در آن شامل گروهی می‌شود که «دارای آمادگی کافی برای مواجهه با نیازهای روزمره در زندگی و کار در یک جامعه پیشرفته» هستند. در سال ۲۰۰۱ در شهر اتاوا، ۴۲ درصد از افراد از نظر کارآیی و عملکرد، در سطحی پایین‌تر از درجه سوم قرار می‌گرفتند. البته این درصد در حال کم شدن است اما سرعت این رشد بسیار کمتر از آنی است که در شهرهای مونترال، ونکوور و تورنتو اتفاق می‌افتد.
بنابر این به پیش‌بینی این گزارش تا سال ۲۰۳۱، این رقم در اتاوا به ۴۳ درصد افزایش خواهد یافت و این در حالی است که از میزان این افراد در شهرهای دیگر کاسته خواهد شد. البته تردیدی نیست که این نوع از گزارش‌ها مصون از خطا نیستند. عوامل بسیاری هستند که می‌توانند در فاصله حالا تا سال ۲۰۳۱ بر میزان باسوادی به معنای عام آن در شهر اتاوا تاثیرگذار باشند و برخی از این عوامل هم قابل پیش‌بینی نیستند.
حتی اگر پیش‌بینی شورای آموزش درست هم باشد، اضافه شدن فقط یک درصد به رقم فعلی چندان نکته قابل توجهی به نظر نمی‌رسد. با این وجود و به‌رغم این که این رشد چندان زیاد نیست، اما باید توجه داشت که این حرکت یک حرکت در جهت نادرست است. موضوع این است که در سال ۲۰۳۱، اقتصاد کانادا نیاز به افراد بیشتری با سطح سواد بالاتر خواهد داشت نه برعکس.
شورا برای این روند در اتاوا دو نکته و عامل را مطرح می‌کند. یکی از آن نکات این است که «شهروندان مسن‌تر (افراد ۶۵ ساله و بالاتر) با بالا رفتن سن کمتر به سراغ یادگیری و آموزش می‌روند» و در آن زمان جمعیت سالمندان اتاوا نیز که از نظر سواد به تعبیر عمومی آن کم‌سواد محسوب خواهند شد، افزایش خواهد یافت. موضوع فقط این نیست که آیا اهالی اتاوا در آن زمان می‌توانند بخوانند یا نه بلکه موضوع این است که آیا آنها آن دسته از عادت‌هایی را که می‌تواند همراه با بالا رفتن سن به داشتن ذهنی فعال در آنها کمک کند، در خود حفظ و تقویت خواهند کرد یا خیر.
علاوه بر این پیش‌بینی شورا این است که در آینده تعداد مهاجران با سطح سواد کمتر که به اتاوا می‌روند نیز بیشتر از شهرهای دیگر باشد.
عامل مهاجرت یکی از عوامل مهم است. مهاجران جدیدتر معمولا از سطح سواد بالاتری برخوردار بوده و دارای تحصیلات عالیه هستند. بر اساس اطلاعات اداره آمار کانادا در آن زمان احتمالا تعداد مهاجران دارای تحصیلات دانشگاهی دو برابر همسایگان متولد کانادایشان خواهد بود. با این حال وقتی موضوع به مهارت در زبان انگلیسی یا فرانسه مربوط می‌شود، به طور متوسط چه مهاجران جدید و چه مهاجران قدیمی، از نظر عملکرد ضعیف‌تر از متولدین کانادا خواهند بود.
بر اساس مطالعه و آمارگیری‌ای که در زمینه سواد در سال ۲۰۰۳ انجام گرفته است، ۶۰ درصد از مهاجران پایین‌تر از سطح سه قرار می‌گرفتند و در مقابل آنها فقط ۳۷ درصد از جمعیت متولد کانادا پایین‌تر از این سطح واقع می‌شدند.
در همین آمارگیری مشخص شد که بین سواد و اشتغال رابطه بسیار نزدیکی هست. اگر مهاجرانی که به اتاوا آمده‌اند نتوانند زبان انگلیسی یا فرانسه خود را به سطح سه یا بالاتر از آن ارتقاء دهند، حتی اگر دارای تحصیلات عالیه دانشگاهی هم باشند، نخواهند توانست در آینده متناسب با پتانسیل و توانایی واقعی خود در اقتصاد اتاوا نقشی را بر عهده بگیرند.
کانادا در مقایسه با بسیاری دیگر از کشورهای جهان که دارای سابقه تاریخی طولانی‌تری نیز هستند، توانسته است از نظر رشد علم و سواد به مرحله‌ای برسد که موجب رشک دیگران شود. تعداد افراد بی‌سواد از جمله کسانی که نتوانند خواندن مقدماتی را انجام دهند یا نام خود را امضا کنند، در این کشور بسیار کم است اما وقتی می‌بینیم که بیش از نیمی از اهالی شهر اتاوا در درک مطلب یا comprehensionو حل مسئله یا problem-solvingمشکل دارند، متوجه وجود یک ایراد در زندگی اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این شهر می‌شویم. البته تردیدی نیست که اهالی این شهر چنانچه اراده کنند می‌توانند با تلاش و حمایت مسئولان، بر مشکلات مذکور به خوبی غلبه نمایند.
برای مشاهده اصل مطلب اینجا کلیک کنید.
ثبت دیدگاه