علی شریفیان
چندی پیش چهل و یکمین دوره مجلس عوام کانادا نشست‌های پائیزی خود را آغاز کرد. این نخستین مجلسی است که از پس از سال ۲۰۰۴ با یک دولت اکثریت در راس قدرت، در کانادا، کار خود را پی می‌گیرد.
محافظه‌کاران در انتخابات دوم ماه مه از ۳۰۸ کرسی مجلس توانستند با افزایش کرسی‌هایشان از ۱۴۳ به ۱۶۶ کرسی بعد از بیش از پنج سال ونیم، از دولت اقلیت بالاخره به دولت اکثریت برسند.
در انتخابات امسال از کل شمار ۲۴ میلیون و ۲۵۷ هزار و ۸۹۷ نفر تنها ۶۱ و ۴ دهم درصد کل این کسانی که واجد شرایط رای دادن بودند، یعنی ۱۴ میلیون و ۵۹۰ هزار و ۵۹ نفر در انتخابات شرکت کردند(۱). استفن هارپر و کاندیداهای برنده محافظه‌کار با ۳۹.۶۲ درصد این آرا به حکومت اکثریت دست یافتند. محافظه‌کاران ۵ میلیون و ۸۳۲ هزار و ۴۰۱ رای آوردند. ان‌دی‌پی با ۴ میلیون و ۵۰۸ هزار و ۴۷۴ رای در یک پیروزی بی‌سابقه تاریخی با ۱۰۳ نماینده، اپوزیسیون رسمی دولت هارپرشد. تعداد نمایندگان حزب لیبرال در سقوطی دوباره، تعدادشان با ۲ میلیون و ۷۸۳ هزار و ۱۷۵ رای یا ۱۸.۹۱ درصد آرا به ۳۴ نفر، به حداقل تاریخی خود کاهش یافت.
حزب لیبرال، در تاریخ کانادا بیشتر از هر حزب دیگری قدرت حکومتی را در دست داشته است. بلوک کبکوا، کبک را به موج درهم شکننده نارنجی جک لیتون، رهبر ان‌دی‌پی، باخت. این تنها حزب کبک در سیاست فدرال با ۸۸۹ هزار و ۷۸۸ رای، ۶.۰۴ درصد کل آرا، تنها توانست ۴ کرسی بدست آورد. بلوک کبکوا دیگر موقعیت رسمی یک حزب را هم در اتاوا ندارد. یک حزب در سطح فدرال باید دست کم ده کرسی در پارلمان کانادا داشته باشد تا موجودیت رسمی پیدا کند. الیزابت می، رهبر حزب سبز بالاخره توانست به عنوان تنها نماینده سبزها به نمایندگی مجلس برسد. سبزها ۵۷۶ هزار و ۲۲۱ رای، ۳.۹۱ در صد از مجموع آرای به صندوق ریخته شده را بدست آوردند.
محافظه‌کاران توانستند پس از تشکیلشان در سال ۲۰۰۳، در انتخابات ۲۰۰۴ اپوزیسیون رسمی دولت اقلیت لیبرال پل مارتین شوند. در انتخابات ۲۰۰۶ به عنوان دولت اقلیت به قدرت رسیدند. در انتخابات ۲۰۰۸ گروهی از رای‌دهندگان در کل کانادا، بویژه رای‌دهندگان کبک نگذاشتند هارپر به آرزویش، به دولت اکثریت برسد. کاری که در انتخابات دوم ماه مه ۲۰۱۱ با وجود اینکه احساس مشابه‌ای درمورد خطرهای وجود یک دولت اکثریت محافظه‌کار احساس می‌شد، تحقق یافت.
با حساب ساده ریاضی، دولت محافظه‌کار استفن هارپر دولت واقعی اکثریت نیست. گرچه اما بر اساس قوانین کنونی کانادا، این دولت، دولت اکثریت است و به مدت چهار سال با داشتن اکثریت در مجلس می‌تواند تقریبا هر طرح و کاری که در برنامه‌هایش دارد با تصویب لوایح قانونی لازم، اجرایی کند. این در حالی است که دولت هارپر در واقع حدودا نماینده کمی بیشتر از یک سوم کانادایی‌هاست که رای داده اند. البته نمی‌توان بر اساس قوانین جاری دموکراتیک کانادا و بر اساس توافق قانونی موجود ایرادی به دولت هارپر گرفت. آنهایی که از حق رای خود استفاده نکردند و آنهایی که هوشمندانه رای ندادند، هر دو اینها می‌توانسته اند به گونه‌ای دیگر عمل کنند.
در جمع ترکیب نمایندگان احزاب دیگر از ۶۱.۴ درصد آرا ۶۹.۴۹ درصد با مجموع ۸ میلیون و ۷۵۷ هزار و ۶۵۸ رای در مقایسه با محافظه‌کاران، با بیش از ۵۰ درصد کل آرای کانادایی‌هایی که رای دادند، نماینده اکثریت مردم کانادا هستند. اما بر اساس قوانین رسمی پذیرفته شده، آنها در عمل نمایندگان احزاب اپوزسیون هستند و بر اساس قوانین در موارد بسیاری، قدرت اجرایی ندارند.
با بررسی نتایج حوزه به حوزه در سراسر کشور، با توجه به نتایج بسیار نزدیک در ۱۴ حوزه انتخاباتی در واقع می‌توان دریافت به اکثریت رسیدن استفن هارپر و محافظه‌کاران به زبان آمار و ارقام، پیروزی بسیار کمرنگ و نامحسوسی بوده است. در این ۱۴ حوزه، رقابت برای بدست آوردن کرسی این حوزه‌ها بین کاندیداهای ان‌دی‌پی یا لیبرال با کاندیداهای محافظه‌کاران بسیار نزدیک بوده و شگفت آنکه محافظه‌کاران تمام این ۱۴ حوزه انتخاباتی را تنها با مجموع ۶۰۲۱ رای برنده شده‌اند و این ۱۴ کرسی در نتایج کل انتخابات، محافظه‌کاران را به اکثریت قاطع رساند. به حساب دیگر، اگر این ۱۴ کرسی را از مجموع ۱۶۶ کرسی محافظه‌کاران منها کنیم، تعداد نمایندگان محافظه‌کار به ۱۵۲ نفر می‌رسد. برای رسیدن به دولت اکثریت در پارلمان که ۳۰۸ کرسی دارد، حداقل ۱۵۵ کرسی لازم است. این اعداد، یعنی ۶۰۲۱ و ۱۴ در چهار سال پیش رو با تاثیر عمده‌ای که بر نتایج انتخابات داشته‌اند برای آن گروه از کانادایی‌ها که با حکومت محافظه‌کاران مخالفند، با هر لایحه‌ای که بر خلاف نظر و باور این گروه و اکثریت مردم کانادا بوسیله مجلس به تصویب برسد و به اجرا گذاشته شود، معنای تلخ تازه‌ای خواهند یافت. شگفت‌تر آنکه وقتی نتایج این ۱۴ حوزه انتخاباتی را که در سراسر کشور پراکنده‌اند، زیر ذره‌بین بگذاریم باز هم واقعیت تلخ آنها بیشتراحساس می‌شود. اختلاف آرا و برتری کاندیداهای محافظه‌کاران در نتایج این ۱۴ حوزه از فقط ۱۴ رای شروع می‌شود و به حداکثر ۷۶۶ رای می‌رسد.
(۱)- تمام ارقام و اعداد آمده در این گزارش تحلیلی از منابع رسمی، از جمله سازمان انتخابات کانادا، نقل شده‌اند.
ثبت دیدگاه