محدودیت پناهندگی در کانادا با معرفی لایحه C-2، معروف به «قانون مرزهای قوی» (Strong Borders Act)، که در تاریخ 3 ژوئن 2025 در مجلس عوام کانادا ارائه شد، به یکی از موضوعات بحث‌برانگیز تبدیل شده است. هدف این لایحه تقویت امنیت مرزها، مبارزه با جرایم سازمان‌یافته، و کنترل مهاجرت غیرقانونی، به‌ویژه در مرز کانادا و ایالات متحده است. با این حال، محدودیت‌های جدید در سیستم پناهندگی کانادا در این لایحه، انتقادات گسترده‌ای را از سوی سازمان‌های حقوق بشری، وکلای مهاجرت، و فعالان اجتماعی به دنبال داشت. این مقاله به بررسی جزئیات محدودیت پناهندگی در کانادا، دلایل ارائه این لایحه، تأثیرات آن بر پناهجویان، و واکنش‌های جامعه مدنی می‌پردازد.
زمینه و دلایل معرفی محدودیت پناهندگی در کانادا
لایحه C-2 در پاسخ به فشارهای سیاسی و امنیتی، به‌ویژه از سوی ایالات متحده، و نگرانی‌های داخلی درباره افزایش درخواست‌های پناهندگی و قاچاق مواد مخدر مانند فنتانیل است. گری آنانداسانگاری، وزیر امنیت عمومی کانادا، این لایحه را به‌عنوان ابزاری برای تقویت مرزها و حفظ یکپارچگی سیستم مهاجرتی کانادا معرفی کرده است. این قانون به‌طور خاص محدودیت پناهندگی در کانادا را از طریق تغییرات در قانون مهاجرت و حفاظت از پناهندگان تشدید می‌کند. یکی از دلایل اصلی این محدودیت‌ها، افزایش تعداد درخواست‌های پناهندگی است. به‌ویژه از سوی دانشجویان بین‌المللی و افرادی که از مرزهای غیررسمی وارد کانادا می‌شوند. با وجودی که کانادا به‌طور سنتی به‌عنوان کشوری پناهنده‌پذیر شناخته می‌شود، این لایحه نشان‌دهنده تغییر رویکرد به سمت سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر است.
جزئیات محدودیت پناهندگی در کانادا
محدودیت پناهندگی در کانادا بر اساس لایحه C-2 شامل چندین تغییر کلیدی است که به‌طور مستقیم بر فرآیند درخواست پناهندگی تأثیر می‌گذارد:
- محدودیت زمانی برای درخواست پناهندگی: افرادی که پس از 24 ژوئن 2020 وارد کانادا شده‌اند و بیش از یک سال از ورودشان گذشته باشد، دیگر نمی‌توانند درخواست پناهندگی کنند. این قانون به‌صورت retroactive اعمال می‌شود، به این معنا که افرادی که سال‌ها در کانادا حضور داشته‌اند نیز ممکن است از این حق محروم شوند.
- محدودیت 14 روزه برای ورود غیرقانونی: پناهجویانی که از طریق مرز زمینی کانادا-آمریکا به‌صورت غیررسمی وارد می‌شوند، باید ظرف 14 روز درخواست پناهندگی ارائه کنند. در غیر این صورت درخواست‌شان رد خواهد شد.
- اختیارات گسترده وزیر مهاجرت: این لایحه به وزیر مهاجرت و شهروندی اجازه می‌دهد اسناد مهاجرتی، از جمله ویزای اقامت دائم، مجوز کار یا تحصیل، را به‌صورت دسته‌جمعی لغو، تعلیق یا اصلاح کند. این اختیارات می‌توانند بدون فرآیند قانونی عادلانه اعمال شوند.
- افزایش اشتراک‌گذاری اطلاعات: قانون جدید امکان اشتراک‌گذاری گسترده اطلاعات مهاجران با نهادهای فدرال، استانی، و حتی بین‌المللی را فراهم می‌کند. این موضوع نگرانی‌هایی درباره نقض حریم خصوصی ایجاد کرده است.
این محدودیت‌ها به‌ویژه برای افرادی که با ویزای موقت (مانند ویزای دانشجویی یا توریستی) وارد کانادا شده‌اند و به دلیل شرایط متغیر در کشورهایشان قصد درخواست پناهندگی دارند، تأثیرات منفی خواهد داشت.
تأثیرات
محدودیت پناهندگی در کانادا تأثیرات عمیقی بر جامعه پناهجویان و مهاجران خواهد داشت. به گفته شبکه حقوق مهاجران (Migrant Rights Network)، این قانون می‌تواند به «اخراج دسته‌جمعی» منجر شود. در این صورت خانواده‌ها و جوامع را از هم می‌پاشد. برای نمونه، افرادی که به دلیل ترس، فقدان اطلاعات حقوقی، یا مشکلات مالی نتوانسته‌اند به‌موقع درخواست پناهندگی کنند، با خطر اخراج مواجه خواهند شد. این موضوع به‌ویژه برای پناهجویان آسیب‌پذیر، مانند بازماندگان جنگ یا خشونت جنسیتی، نگران‌کننده است. زیرا ممکن است به کشورهایی بازگردانده شوند که در آن‌ها با خطر جانی مواجه‌اند.
علاوه بر این، محدودیت پناهندگی در کانادا می‌تواند به افزایش تعداد افراد بدون وضعیت قانونی منجر شود. زیرا بسیاری از پناهجویان ممکن است به دلیل ترس از اخراج به زندگی مخفی روی بیاورند. گauri Sreenivasan، یکی از مدیران شورای کانادایی پناهندگان (CCR)، هشدار داده است که این قانون می‌تواند افراد را به زندگی زیرزمینی و بدون دسترسی به خدمات اساسی سوق دهد. این وضعیت نه‌تنها برای پناهجویان، بلکه برای جامعه کانادا نیز چالش‌هایی مانند افزایش جرم و ناامنی اجتماعی به همراه خواهد داشت.
واکنش‌ها و انتقادات به محدودیت پناهندگی در کانادا
محدودیت‌های جدید با واکنش‌های شدیدی از سوی سازمان‌های حقوق بشری و فعالان روبه‌رو است. سازمان عفو بین‌الملل کانادا این قانون را «حمله به حقوق پناهجویان» توصیف می‌کند. این سازمان، آن را مغایر با تعهدات بین‌المللی کانادا، از جمله کنوانسیون 1951 سازمان ملل در مورد پناهندگان می‌داند. انجمن وکلای پناهندگی کانادا (CARL) نیز هشدار داده که این محدودیت‌ها به‌ویژه برای افرادی که به دلیل تروما یا ترس از آزار در کشورهایشان تأخیر در ارائه درخواست داشته‌اند، آسیب‌رسان خواهد بود.
جنی کوان، نماینده حزب نیودموکرات (NDP)، این لایحه را «هشداردهنده» خوانده و معتقد است که محدودیت پناهندگی در کانادا حقوق اساسی افراد را نقض می‌کند و فرآیند قانونی عادلانه را از بین می‌برد. همچنین، شری آیکن، استاد حقوق دانشگاه کویینز، این قانون را به دلیل ایجاد تمایزهای خودسرانه مانند محدودیت‌های زمانی، مورد انتقاد قرار داده است.
در شبکه‌های اجتماعی، کاربران نگرانی‌های مشابهی را مطرح کرده‌اند. برای نمونه، این قانون به‌ویژه برای دانشجویان بین‌المللی که پس از اتمام ویزای خود به دنبال پناهندگی هستند، تبعات سنگینی خواهد داشت. این انتقادات نشان‌دهنده نگرانی گسترده درباره تأثیر این قانون بر تصویر کانادا به‌عنوان کشوری پناهنده‌پذیر است.
تحلیل و نتیجه‌گیری
محدودیت پناهندگی در کانادا که در لایحه C-2 گنجانده شده، نشان‌دهنده تغییر رویکرد دولت لیبرال به سمت سیاست‌های مهاجرتی سخت‌گیرانه‌تر است. این قانون با هدف پاسخ به نگرانی‌های امنیتی و فشارهای ایالات متحده ارائه شد. اما به نظر می‌رسد که تمرکز اصلی آن محدود کردن دسترسی به سیستم پناهندگی است، نه بهبود آن. این محدودیت‌ها می‌توانند زندگی پناهجویان آسیب‌پذیر را به خطر بیندازند و تعهدات بین‌المللی کانادا را نقض کنند.
با توجه به سابقه چالش‌های حقوقی علیه قوانین مشابه، انتظار می‌رود که محدودیت پناهندگی در کانادا با اعتراضات قانونی و اجتماعی مواجه شود. سازمان‌های مدافع حقوق مهاجران خواستار بازنگری این لایحه و انجام مشاوره‌های گسترده با کارشناسان حقوق بشر و مهاجرت شده‌اند. در نهایت، این قانون نه‌تنها بر پناهجویان، بلکه بر اعتبار کانادا به‌عنوان مقصدی امن برای افراد، تأثیر منفی خواهد گذاشت. برای حفظ این اعتبار، کانادا باید تعادلی بین امنیت مرزها و رعایت حقوق بشر برقرار کند. چیزی که لایحه C-2 در شکل کنونی‌اش به نظر نمی‌رسد به آن دست یابد.
ثبت دیدگاه