به قلم استفانی توله و ویکتور هریس- دانشگاه فلوریدا
در قسمت اول این نوشته، به نکاتی درباره ازدواج افرادی با نژادها و مذاهب ها مختلف با یکدیگر و مسائل و مشکلات آن اشاره شد. در این نوبت، در ادامه به به راه حل ها پرداخته می شود.
تفاوت ها و شباهت های نژادی و تاثیر آنها بر رابطه زناشویی شاد و موفق
زوج های از نژادهای مختلف بیش از اینکه به تفاوت های قومی و نژادی توجه نمایند، در ابتدای رابطه به تفاوت های فرهنگی و چگونگی کنار آمدن با آنها توجه دارند. البته در دو مورد زیر استثناء نیز وجود دارد. یکی در مراحل بسیار اولیه ارتباط که دو طرف مجذوب یکدیگر شده و به پارامترهای تعیین کننده توجه نمی نمایند و مورد دوم در خصوص افرادی که به نوعی قبلاً تجربه برخورد با تبعیض نژادی را داشته اند. گرچه روابط زناشویی در زوج هایی با نژادهای مختلف چالش هایی به دنبال دارد اما این مشکلات و چالش ها قطعا قابل حل هستند.
البته باید در نظر داشت در مواردی که خانواده ها و یا جامعه به هر صورتی با این ازدواج مخالف باشند، فشار ناشی از عدم موافقت آنها بر روی روابط زناشویی تاثیر جدی گذاشته و آن را به شدت پرتنش می نماید. بررسی مطالعاتی ما در خصوص تنش موجود در ازدواج های بین زوج های با فرهنگ ها و نژادهای مختلف نشان دهنده این است که پنج مورد زیر از موارد اصلی بروز استرس و تنش بین زوجین می باشند:
- تفاوته ای عمده فرهنگی و جهان بینی متفاوت،
- واکنش های اجتماعی (از طرف خانواده و یا جامعه) و تفاوت های فردی (ارزش ها و اعتقادات به رسم و رسومی خاص)،
- شیوه ارتباط با دیگران،
- اعتقادات قومی و مذهبی،
- عدم توافق بر تفاوت ها و عدم بهره گیری از شباهت ها؛
به علاوه در بعضی از موارد، اختلافات موجود بین این زوج ها می تواند ناشی از اختلاف بر سر بزرگ کردن بچه، وقت شناسی، انتظارات زن از همسرش و برعکس و حتی خانواده ها باشد که می تواند اولویت های زوجین را تغییر داده و بر زندگی آنها سایه افکند.
توجه به این نکته نیز ضروری است که تمامی ازدواج های بین نژادی تنش زا نبوده و منجر به طلاق نمی شود، اما در عین حال تحقیقات نشان می دهد که ۱۳% این ازدواج ها نسبت به ازدواج های بین افراد با نژاد و قومیت یکسان احتمالا به جدایی انجامیده و از ثبات کمتر و ریسک بالاتری برخوردار است. در کشور آمریکا و در بین سفیدپوستان افراد کمتری به این نوع ازدواج ها تن داده و زنانی که به این ترتیب ازدواج کرده اند استرس بیشتری را گزارش داده اند. تنش در بین افراد هیسپانیک (آمریکایی-اسپانیایی) نیز وقتی با فردی غیر هیسپانیک ازدواج کرده اند دو برابر گزارش شده است.
البته جالب توجه است که طبق مطالعات انجام شده در صورت بهبود وضعیت اقتصادی زوجین، نرخ اضطراب در زنان کاهش می یابد. ازدواج بین زنان سفیدپوست و مردان سیاه پوست نیز از کمترین ثبات در جامعه آمریکا برخوردار است. ازدواج بین اقوام آسیایی نیز کم تنش گزارش شده است که این احتمالا به این دلیل است که آنها در جامعه آمریکایی بهتر از دیگر اقلیت ها حل شده اند؛ در واقع ازدواجی که در آن حداقل یک طرف آسیایی باشد عموماً از ازدواج بین سفیدپوستان باثبات تر است.
تحقیقی انجام شده در خصوص ازدواج بین سفیدپوستان و هندی ها و تفاوت های بالقوه فرهنگی شان نشان می دهد که خانواده های این زوج ها در خصوص تفاوت های فرهنگی حساس بوده و نگرانی های شان از آینده فرزندان شان را به راحتی به زبان می آورند. آنها از ابراز نگرانی شان از تفاوت های موجود در رسم و رسومات و ارزش ها و همچنین ارتباط نسل های بعدی فرزندانشان با خود، واهمه ای ندارند. در این خانواده ها ازدواج با فردی از نژاد و فرهنگ متفاوت خلاف عرف بوده و نشان دهنده ازدست رفتن هویت و میراث فرهنگی شان است و در خانواده های هندی مهاجر در آمریکا، انتخاب همسر می بایست با دقت انجام شده و وضعیت اجتماعی، درآمدی، سطح تحصیلات و شغل طرف مقابل به عنوان متغیرهای کلیدی در نظر گرفته شود. بنابر این در صورتی که شخص مقابل از فاکتورهای گفته شده برخوردار باشد به معنای این است که ارج و قرب خانواده حفظ شده است.
این خانواده ها به شدت نگران تصویر اجتماعی خود در جامعه امریکایی بوده و همین باعث می شود که زوج های هندی-سفیدپوست به راحتی با جامعه ارتباط برقرار نکنند.
طبیعی ست زوج هایی که توان غلبه بر این چالش ها را داشته باشند راحت تر می توانند با تمرکز بر شباهت ها، موفق به تبدیل تفاوت های شان به نقاط قوت شده و روابطه شان را عمیق تر و غنی تر نمایند. این روابط قوی تر می شوند اگر چنانچه بین زوجین اعتماد وجود داشته و یکدیگر را در عین تفاوت ها حمایت نمایند.
پذیرش و قبول کردن فرهنگ طرف مقابل گرچه آسان نبوده و طرفین را نسبت به تفاوت هایشان بسیار حساس می نماید، اما در عین حال جهان بینی شان را وسیع می نماید. در مجموع باید گفت ازدواج های بین فرهنگی و بین قومی با استرس و تنش در سطوح مختلف همراه بوده و این پیچیدگی ها تنها با گفتگو و بحث های سازنده دقیق، قابل حل می باشد.
عوامل دیگر در موفقیت های زندگی مشترک
عوامل عمده دیگری نیز عموما در ازدواج های موفقیت آمیز موثر می باشند که عبارتند از: سن طرفین در زمان ازدواج، سطح تحصیلات، تجارب قبل از ازدواج (تجربه زندگی مشترک، داشتن فرزند از زندگی قبلی، داشتن تجربه طلاق در خانواده)، مهارت های ارتباطی و پارامترهای شخصیتی.
تحقیقات نشان می دهد که ۴۸% ازدواج هایی که در آن زن در ازدواج قبلی اش در سن زیر ۱۸ سال بوده باشد در ده سال اول منجر به جدایی می گردد که البته این نرخ در مورد خانم هایی که در ازدواج قبلی شان بالای ۲۵ سال بوده اند به ۲۵% کاهش می یابد. ضمنا داشتن بچه و یا تجربه زندگی با شخصی دیگر نیز خطر طلاق را افزایش می دهد؛ همچنین درآمد و سطح تحصیل بالاتر در زمان ازدواج رابطه مستقیم با دوام زندگی زناشویی دارد.
نکات مهم کاربردی
بر اساس مطالعات انجام شده میزان نقاط قوت ازدواج های بین فرهنگی نیز قابل ارزیابی بوده و به این بستگی دارد که به چه اندازه زوجین قادر به مدیریت روابط زناشویی خود می باشند و بر اساس ارزش ها و همینطور در نظر گرفتن تفاوت های موجود به یکی از روش های زیر تقسیم می شوند. به طور کلی چهار شیوه در روابط زناشویی این افراد با توجه به ارزش ها و تفاوت های بین شان وجود دارد: یکی شدن، هم زیستی مسالمت آمیز، سازش یک طرفه، مشکلات حل نشده.
زوج هایی که سه شیوه اول را در زندگی زناشویی شان برگزینند عموما خوشحال و راضی می باشند، در صورتی که شیوه چهارم معمولا منجر به درگیری و تمرکز بر روی تفاوت ها بین زوجین می گردد. زوج هایی که با یکدیگر یکی شده اند به فرهنگ های یکدیگر احترام گذاشته، آنها را پذیرفته و با یکدیگر جشن می گیرند. به این ترتیب رسم و رسومات طرف مقابل را همانطور که هست پذیرفته اند. زوجینی نیز که هم زیستی مسالمت آمیز را انتخاب می کنند هر کدام راه های پیروی از فرهنگ و رسوم خود را به طور جداگانه در پیش گرفته و ضمنا تفاوت های موجود را به صورتی مثبت و جذاب و با دیده احترام می نگرند. در میان زوج هایی که یکی از آنها به صورتی یک طرفه با دیگری سازش نموده اند نیز شخص سازش کار از سر الزام و البته در نهایت، از روی رضایت خود را شبیه مدل فرهنگی طرف مقابل می نماید.
در مقابل، ازدواج های با مشکلات حل نشده دائما تضاد و جر و بحث را تجربه کرده و هنوز نمی دانند که چطور تفاوت هایشان را مدیریت نمایند. اگرچه به نظر می رسد که زوج های درگیر در مورد چهارم بیشترین چالش ها را در خصوص تفاوت های فرهنگی، نژادی و مذهبی تجربه می کنند، اما در عین حال هر کدام از این چهار شیوه روابط می تواند موجب یادگیری و آموزش استراتژی های مدیریت تفاوت، سیستم های اعتقادی، تضادها و همچنین استرس گردد.
مدیریت تفاوت
چهار استراتژی اولیه که می توان از آنها برای مدیریت تفاوت های موجود در ازدواج های بین فرهنگی استفاده نمود عبارتند از:
- «ما» ایجاد کنید: روابطی دوستانه بر اساس مشترکات فرهنگی و اهداف مشترک با همسر خود برقرار و با تعهد به یکدیگر امور را با همدیگر پیش ببرید؛
- تفاوت ها را چهارچوب بندی نمایید: با احترام به تفاوت ها، آنها را جشن گرفته و یادگیری آنها را ارزش بدانید؛
- احساسات را حفظ نمایید؛
- روابطی تعریف شده با خانواده و جامعه برقرار نمایید: روابط خانوادگی خود را مرزبندی نموده و به خانواده و جامعه خود فرصت پذیرش همسرتان را بدهید.
مدیریت تفاوت سیستم های اعتقادی
استراتژی های زیر جهت کمک به زوجین با سیستم های اعتقادی متفاوت پیشنهاد می شود:
- مهارت های ارتباطی: مهارت های ارتباطی از مهم ترین وظایفی است که زوجین برای ایجاد زندگی موفق در صورت وجود تفاوت های اعتقادی، داشته و مطالعات نشان می دهد که برخورداری از این مهارت ها تنش بین زوجین را کم می نماید؛
- احترام و تحمل تفاوت های طرف مقابل: این استراتژی برای این طراحی شده است که افراد با اعتقادات متفاوت را کنار یکدیگر نگه داشته و با درک متقابل و پذیرش هویت طرف مقابل نشان دهند که عشق بر همه چیز مقدم است؛
- انعطاف پذیری در ایجاد ارتباط بین دو سیستم اعتقادی متفاوت و در عین حال به رسمیت شناختن هر یک از آنها: در این استراتژی بر روی نقاط مشترک اعتقادات طرف مقابل تکیه کرده و با مذاکره و اجازه انجام مراسم دینی طرف مقابل به وی، مرزهای اعتقادی را مشخص و مشترکات را با یکدیگر جشن گرفت؛
- ایجاد رسم و رسومات و سمبل هایی جدید از تلفیق سیستم های اعتقادی طرفین؛
مدیریت تضاد و تنش
اجرای استراتژی های زیر که مبتنی بر نقاط قوت می باشند، باعث از بین رفتن و یا کاهش شدت تضادها و تنش های موجود بین زوج های چند فرهنگی می شود:
- انعطاف پذیری در مورد نقش هر یک از شرکای زندگی: زوج ها می بایست در مورد سطح توقعات خود در خصوص انجام کارهای منزل که در بعضی از فرهنگ ها بر عهده زن خانواده می باشد با یکدیگر صحبت و گفتگو نمایند، تا مشخص گردد که در هر یک از این امور، مسئولیت هر یک چه چیزهایی است؛
- شوخ طبعی در مورد تفاوت های فرهنگی: معمولا خنده و ایجاد موقعیت های خنده دار به صورت بالقوه موجب خاموش شدن آتش شرایط استرس زا می شود؛
- به رسمیت شناختن شباهت های اعتقادی، ارزش ها و رسم و رسومات: در این استراتژی زوجین به روی شباهت ها و نقاط مشترک یکدیگر در روابط شان تاکید می نمایند؛
- ایجاد چارچوب های هویتی و فرهنگی برای همسر؛
- قدردانی از ارزش ها در فرهنگ طرف مقابل و احترام به نقاط قوت آنها.
نتیجه گیری
در عین اینکه ازدواج با فردی از فرهنگ و مذهبی متفاوت ممکن است چالش هایی منحصربه فرد به همراه داشته باشد، در عین حال می تواند فرصتی مناسب برای رشد و بالندگی در زندگی طرفین فراهم آورد.
شما نیز چنانچه در نظر دارید که ازدواج با فردی متفاوت از فرهنگ خانوادگی خود را تجربه کنید، بهتر است با ایجاد یک لیست از برخی استراتژی های ویژه و مفید که قادر به قدرت بخشیدن به زندگی و پیوند زناشویی تان می باشند، برای اجرایی شدن آنها تلاش کنید. بهتر است این لیست را بر روی در یخچال و یا هر نقطه ای از منزل که هر دوی شما به طور منظم و روزانه آنرا می بینید، قرار دهید. شما می توانید با گذاشتن علامت «+» در کنار آن تکنیک هایی که قادر به انجام و پیاده سازی شان شده اید و همچنین با گذاشتن علامت «-» در کنار آنهایی که موفق به انجام شان نشده اید، میزان موفقیت خود را بررسی نمایید. بدیهی است در صورتی که این روش را کافی و مفید ندانستید بهتر است با یک مشاور معتمد تماس بگیرید.
متن کامل این نوشتار را در این صفحه ها از نسخه تعاملی پرنیان شماره ۱۳ و یا در این صفحه از وبسایت نشریه پرنیان ببینید.
ثبت دیدگاه