علی شریفیان
جک لیتون، سیاستمدار، استاد دانشگاه، گیتاریست، نویسنده و افتخارآفرین‌ترین و موفق‌ترین رهبر حزب دموکراتیک نو، ان‌دی‌پی، در نظرسنجی خبرگزاری کانادا از دست‌اندرکاران رسانه‌ها با نود درصد آرا، خبرسازترین چهره سال ۲۰۱۱ کانادا شد. استفن هارپر، نخست وزیر دولت حالا اکثریت محافظه‌کار در این نظرسنجی با فاصله بسیار و تنها با پنج درصد آرا بعد از جک لیتون قرار گرفت. این درحالی است که هارپر توانست حزب تحت رهبری‌اش را بالاخره در چهل و یکمین دوره انتخابات پارلمان کانادا، در روز دوم ماه مه، به اکثریت برساند و علاوه بر این پیروزی بزرگ، درحالی‌که بحران اقتصادی تمام جهان را فراگرفته، وضعیت اقتصادی کانادا را بعد از آلمان در رده‌بندی جهانی به عنوان مستحکم‌ترین‌ها تثبیت کند. جک لیتون در تاریخ این نظرسنجی که ۶۵ سال است برگزار می‌شود، بالاترین آرا را بدست آورد. خبرگزاری کانادا بصورت آنلاین هم این نظرسنجی را انجام داد. در نظرسنجی در شبکه اینترنت، عموم مردم با آرای خود خبرسازترین چهره سال را انتخاب کردند. در این نظرسنجی هم جک لیتون بیش از ۵۰ درصد آرا را بدست آورد. بدنبال زنده یاد لیتون، دان چری مفسر مشهور هاکی، ورزش محبوب کانادایی‌ها با ۱۶ درصد آرا، با اختلافی چشم‌گیر پشت سر لیتون قرار گرفت. استفن هارپر۱۰ درصد آرا را بدست آورد، نیم درصد بیشتر از جنبش «اشغال کانادا» که حرکتی جهانی در راستای اعتراض مردم علیه حرص و طمع سرمایه‌داران و ثروتمندان جهان و بی‌عدالتی اقتصادی است.
لیتون در سالی که گذشت پس از حدود ۳۷ سال حضور بسیار فعال و چشم‌گیر در صحنه فعالیتهای اجتماعی و سیاسی توانست با کوشش و درایت بی‌نظیر خود و از هم مهمتر با صداقتی که در دنیای سیاست کمیاب است، با رهبریش ان‌دی‌پی را برای نخستین بار در تاریخ ۵۰ ساله این حزب به پیروزی بزرگی برساند. ان‌دی‌پی در انتخابات فدرال دوم ماه مه ۱۰۳ کرسی پارلمان را بدست آورد و برای نخستین بار اپوزیسیون رسمی دولت شد. «امید» و «موج نارنجی»* که لیتون با ارائه برنامه‌ها و سیاست‌های مردمی‌اش در جریان این انتخابات براه انداخت، به اوجی رسید که گروه زیادی از مردم و تحلیل‌گران سیاسی را به این باور رساند که اگر مبارزات انتخاباتی کمی، شاید یک هفته حتی بیشتر ادامه می‌یافت، کانادا اولین نخست وزیر دموکرات خود را انتخاب می‌کرد. پایان یافتن مبارزات انتخاباتی در حالی که «موج نارنجی» روز به روز فراگیرتر می‌شد و گروه زیادی که پای صندوق‌های رای حاضر نشدند و گروهی که آرای نامناسب و یا اشتباه به صندوق‌ها ریختند، سبب شد که کانادا این فرصت بزرگ تاریخی را از دست بدهد و محافظه‌کاران در حالی به اکثریت رسیدند که براساس نظرسنجی‌ها بیش از ۶۰ درصد کانادایی‌ها با به قدرت رسیدن این حزب یا دست کم سپردن یک دولت اکثریت به استفن هارپر مخالف بودند. جک لیتون و موج نارنجی ان‌دی‌پی بزرگترین موفقیت خود را در کبک بدست آورد. کاندیداهای این حزب ۵۹ کرسی از ۷۵ کرسی کبک را بدست آوردند و بلوک کبکوا، تنها حزب فدرال کبک، با شکستی بی‌سابقه، توانست تنها ۴ کرسی بدست آورد.
بدنبال این پیروزی بزرگ، مرگ نابهنگام جک لیتون، خبرسازترین رویداد سال ۲۰۱۱ کانادا بود. لیتون روز ۲۲ ماه اوت بعد از جدالی تلخ و بی‌نتیجه با بیماری سرطان در میان افراد خانواده و نزدیکانش بخواب ابدی فرو رفت. خاکسپاری رسمی کالبد این سیاسمتدار کم‌نظیر تاریخ کانادا و حضور گسترده مردم برای ادای احترام به وی نشانه قدردانی و محبوبیت گسترده و عمیق او در میان مردم کانادا بود. صدها هزار نفر در اتاوا و بعد تورنتو با بازدید از تابوت حاوی کالبد جک لیتون با ادای احترام، با او وداع کردند. لیتون این احترام، تحسین و محبوبیت کم‌نظیر را در کانادا را به خاطر یک عمر تلاش پیگیر خود بدست آورد. کارنامه درخشان او گواه کوشش‌های این سیاستمدار برای بهترکردن زندگی مردم کاناداست.
جان گیلبرت، «جک» لیتون در ۱۸ ژوئیه ۱۹۵۰ در مونترال به دنیا آمد. او از سال ۲۰۰۳ تا زمان مرگ، رهبری ان‌دی‌پی را در دست داشت. این سیاستمدار سوسیالیست نخستین بار در انتخابات ژوئن ۲۰۰۴ از حوزه Toronto-Danforth به نمایندگی مجلس برگزیده شد. الیویا چا Olivia Chow همسر جک لیتون هم نماینده مجلس است. الیویا چا در انتخابات ۲۰۰۶ از حوزه انتخاباتی Trinity-Spadina بزرگشهر تورنتو GTA به مجلس راه یافت.
لیتون در نوجوانی با دبیری شورای دبیرستان هودسون در کبک وارد فعالیتهای اجتماعی و سیاسی شد. در سال ۱۹۷۴ برای تحصیل در رشته علوم سیاسی دانشگاه مک‌گیل مدرک کارشناسی گرفت. تحصیل در این رشته را در دانشگاه یورک انتاریو ادامه داد و دکترای خود را اواخر دهه ۸۰ اخذ کرد.
لیتون پیش از ورود به صحنه سیاسی فدرال در سطح حکومت شهری فعالیت داشته است. در سال ۱۹۹۱ پس از چند دوره عضویت در شورای شهر تورنتو کاندیدای شهرداری این شهر شد، ولی نتوانست به این مقام برسد.
جک لیتون در دوران فعالیتش در شورای شهر تورنتو و به عنوان فعال سیاسی، به خاطر تلاش‌هایش برای کمک به خانه‌بدوشان و همینطور بهبود وسائل نقلیه عمومی و برنامه‌های رفاهی برای مردم کم‌درآمد، شهرت و محبوبیت یافت.
ان‌دی‌پی تحت رهبری لیتون توانسته بود در سه دوره انتخابات، تا پیش از انتخابات ماه مه، تعداد کرسی‌هایش را به ۳۷ کرسی در مجلس برساند. این حزب که در ۱۶ ژوئن ۱۹۶۱ تأسیس شده بود در انتخابات ۱۹۸۸ به رهبری اد براد بنت Ed Broadbent توانست ۴۳ کرسی در پارلمان بدست آورد.
ان‌دی‌پی به رهبری لیتون در انتخابات ۲۰۱۱ اما توانست با برنامه‌های سوسیالیستی و رفاهی و اجتماعی خود طرفداران بیشتری پیدا کند. در کبک این حزب در آخرین نظرسنجی‌ها از بلوک کبکوآ جلو افتاد و با فاصله زیاد از دو حزب دیگر فدرال حمایت می‌شد. جک لیتون همچنین برای اولین بار در کبک پرطرفدارترین رهبر یک حزب فدرال شد. ژیل دوسپ با اختلاف ده درصد آرای داده شده، در این نظرسنجی‌ها پشت سر جک لیتون قرار گرفت.
جک لیتون میراث‌دار سوسیالیست‌های کاناداست. ان‌دی‌پی در سطح فدرال با تلاش تامی داگلاس Tommy Douglas نخست‌وزیر سوسیالیست استان ساسکچوان و به رهبری خود او تأسیس شد. سوسیالیست‌های کانادا در استان‌های مختلف حکومت تشکیل داده‌اند ولی در سطح فدرال هیچگاه نتواسته‌اند به قدرت برسند.
جک لیتون به خاطر صراحت لهجه و تلاش مداومش برای بهبود وضع مردم طبقات متوسط و کم‌درآمد و موضع‌گیری‌های سوسیالیستی و چپ خود در کانادا شهرت فراوان دارد. این سیاستمدار که هنگام مرگ ۶۱ سال داشت در حالی در مبارزات انتخاباتی دوره چهل و یکم پارلمان شرکت کرد که با بیماری سرطان پروستات در مبارزه بود و چندی پیش از اعلام انتخابات هم مجبور به انجام یک عمل جراحی روی لگن خاصره خود شد. در تمام دوره مبارزات انتخاباتی لیتون با عصا در همایش‌ها و سخنرانی‌ها و با انرژی باورنکردنی شرکت و در نهایت توانست با جلب حمایت روزافزون مردم، به عنوان رهبر ان‌دی‌پی، به پیروزی بزرگ تاریخی دست یابد.
توضیح: نارنجی رنگ سنتی لوگو و پلاکاردهای ان‌دی‌پی، حزب دموکرات نو کاناداست.
ثبت دیدگاه