پرسش از ویزاهای دانشجویی و شرایط ادامه تحصیل در کانادا از طریق دریافت ویزای تحصیلی بخشی از پرسش‌های متداول مخاطبان سایت و شرکت کنپارس است. همچنین گهگاه دانشجویان ایرانی ساکن کانادا پرسش‌هایی درباره نحوه کاهش هزینه‌ها، خدمات بیمه‌ای و خصوصاً مقررات مربوط به شرایط و مجوز کار برای خودشان و سایر اعضای خانواده طرح می‌کنند. به همین دلیل در ذیل سرفصل کلی «ادامه تحصیل در کانادا» در قالب تعدادی پست مرتبط به وجوه مختلف زندگی، کار و تحصیل برای دانشجویان بین‌المللی می‌پردازیم.
مقدم دانشجویان بین‌المللی گرامی
هر روزه و خصوصا در ماه‌های پایانی تابستان تعداد زیادی از جوانانی که ویزای تحصیلی در پاسپورت دارند پا به خاک کانادا می‌گذارند. گسترش برنامه‌های کالج‌ها، دانشگاه‌ها و سایر موسسات تحصیلی برای ارائه خدمات به دانشجویان بین‌المللی یکی از اهداف مهم دولت فدرال (که وظیفه صدور ویزا و ساماندهی و اجرای سیاست‌های کلی امور مربوط به مهاجرت و جذب نیروهای با کیفیت را بر عهده دارد) و دولت‌های استانی (که وظیفه مدیریت تحصیل و آموزش در استان‌ها تحت تکفل آنها قرار دارد) بوده است.
در سال‌های اخیر، هم دولت فدرال و هم دولت‌های استانی گام‌های متعددی برای تسهیل در این امور و بهبود کمی و کیفی امکانات، سیاست‌ها و روش‌های ارائه پذیرش، صدور ویزا و حمایت‌های مالی برداشته‌اند. خصوصا هم اکنون به دلیل مسئله پیری جمعیت در اکثر کشورهای پیشرفته جهان، رقابت برای جذب افراد متخصص یا دارای پتانسیل تخصصی شدیدتر شده است، دولت‌ها در تمام سطوح تصمیم‌گیری در کانادا وظیفه خود می‌دانند که در حل مشکلات موسسات آموزشی و جذاب‌تر کردن تحصیل در کانادا بکوشند. مثلا حتی می‌تواند اصرار شهردار تورنتو در ارائه تسهیلات به بهبود سیستم حمل و نقل عمومی برای دسترسی به دانشگاه یورک به عنوان پرپتانسیل‌ترین دانشگاه تورنتو برای گسترش فیزیکی در دو سال گذشته را در همین راستا ارزیابی کرد. از این مثال‌ها فراوان است. اگر بدانیم که بیش از ۳۰ هزار دانشجوی بین‌المللی در هر سال تحصیلی در یکی از مقاطع تحصیلات تکمیلی در کانادا فارغ‌التحصیل می‌شوند که معنای روشن آن چندین هزار برابر این میزان آمار شاغلین به تحصیل است، ابعاد بحث برایمان روشن‌تر می‌شود.
اما این تنها نکته نیست. دانشجویان بین‌المللی که شهریه بسیار بیشتری می‌پردازند (بعدا جداگانه به موضوع شهریه برای این گروه از دانشجویان خواهیم پرداخت) و معمولا از سایر امکانات دانشگاه چون سلف‌سرویس، خوابگاه، سالن‌های ورزشی و نظایر اینها بیشتر از دانشجویان بومی بهره‌گیری می‌کنند (که معنای همه آنها تولید ثروت برای موسسه آموزشی مربوطه است) اصولا به همراه خود برای کل کشور درآمد، شغل و امکانات فراهم می‌آورند. رونق بسیاری از شهرهای کوچک‌تر اما دانشگاهی استان‌های انتاریو و کبک به لطف سرمایه‌گذاری در تحصیلات تکمیلی و خصوصا جذب دانشجویان بین‌المللی است. نکته‌ای که با توجه به جذابیت کانادا برای بسیاری از دانشجویان خارجی قطعا در دهه آینده افزایش بسیار بیشتری خواهد یافت. بسیاری از شهرهای امروز کانادا بدون دانشگاه‌های درامدزای موجود در آنها، دچار میرایی خواهند شد.
همچنین دانشجویان بین‌المللی بهترین و مستعدترین افراد برای تقاضای ویزای مهاجرت در آینده هستند به همین دلیل هم تحصیل در کانادا هم امتیازآور است و هم محدودیت رشته‌های مورد نیاز فهرست دولتی را لغو می‌کند. دانشجویان بین‌المللی برخلاف بسیاری از مهاجرین عادی، این شانس و فرصت را دارند تا قبل از ارسال درخواست مهاجرت، زندگی کانادایی را از نزدیک تجربه کنند و در فرصت زیادی که برای آشنایی با فرهنگ کانادا، تفاوت‌های آن با فرهنگ کشور خود و شناسایی ضعف‌ها و قوت‌های کانادایی بودن خواهند داشت تصمیم‌گیری بهتر و دقیق‌تری برای یکی از مهم‌ترین اتفاقات سرتاسر عمر خود داشته باشند. البته آمارها نشان می‌دهند که بیش از ۷۰ درصد از این افراد، زندگی و اقامت در کانادا را برای آینده خود برمی‌گزینند و بسیاری از باقیمانده این افراد کسانی هستند که اصولاً برای ورود مجدد و کار در کانادا مشکل خاصی ندارند که نیاز به طی کردن مراحل طولانی قانونی باشند.
اما مهم‌تر از دولت‌ها، این موسسات آموزشی هستند که عمدتاً به دلایل اقتصادی که پیشتر بیان شد طالب دانشجویان بین‌المللی هستند. همچنین آمارها نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از ظرفیت دوره‌های عالی تحصیلی در دوره‌های فوق لیسانس و دکترا در بسیاری از رشته‌های تحصیلی توسط دانشجویان بین‌المللی و پس از آنها دانشجویان مهاجر اشغال شده‌اند به طوریکه اگر این امکان سلب شود بسیاری از دوره‌های تحصیلات تکمیلی در کانادا تعطیل خواهند شد. فراموش نکنیم که یکی از پارامترهای مهم برای محاسبه کمک‌های مالی و بودجه‌ای دولت‌ها به موسسات آموزشی به میزان دانشجویان بین‌المللی جذب شده باز می‌گردد.
همه این نکات سبب شده‌اند که رقابت زیادی بین موسسات آموزشی برای جذاب دانشجویان بین‌المللی فراهم شود تا حدی که برخی از آنها برای اعطای پذیرش دانشجویی به متقاضیان در کشورهای با پتانسیل بالا نظیر چین یا هند مستقیما یا از طریق نمایندگی، دفتر جذب دانشجو راه‌اندازی کرده‌اند. کسانی که با موسسات علمی در کانادا سر و کار دارند احتمالا مشاهده کرده‌اند که فقط در ۵ سال گذشته بخش‌های مستقل ارائه دهنده خدمات به دانشجویان بین‌المللی در مراکز آموزشی تا چه میزان گسترش یافته‌اند و معنای همه اینها یعنی اینکه در کانادا یک عزم جدی در تمامی سطوح صف و ستاد برای استقبال از دانشجویان خارجی دیده شده است. به هر میزان که شهرت دانشگاه کمتر باشد، تلاش برای جذب از طریق ارائه بسته‌های مشوق خصوصا برای مقاطع بالاتر بیشتر می‌شود.
اما معنای این سخنان این نیست که دریافت ویزای دانشجویی برای یک متقاضی ایرانی این ویزا ساده است. در پست‌های بعدی خواهیم دید که دریافت چنین ویزای برای یک ایرانی تا چه میزان دشوار است.
دانشجوی بین‌المللی کیست؟
شاید مفهوم دانشجوی بین‌المللی از مفاهیم روشن و بدون ابهام تلقی شود اما معمولا به دلیل بروز برخی تداخلات در بکارگیری این عنوان در منابع آن-لاین و وب سایت موسسات دولتی یا آموزشی به شما توصیه می‌شود که با دقت بیشتری این منابع را مطالعه نمایید.
یک مفهوم دانشجوی بین‌المللی که مفهوم رسمی و متداول آن است این است که شما دارای شرایطی که بر اساس آن به صورت قانونی ساکن کانادا محسوب شوید نیستید. یعنی نه شهروند کانادایی Canadian citizen هستید و نه مقیم دائم Permanent Resident و نه یکی دیگر از شرایط قانونی اقامت درازمدت مثلا پناهندگی را دارا هستید.
بیشترین شکل چنین وضعیتی از طریق دریافت ویزای دانشجویی اتفاق می‌افتد یعنی شرایطی که در آن متقاضی اساسا به هدف تحصیل و با دریافت ویزای متناسب با آن به خاک کانادا پا می‌گذارد. اما حالت‌های دیگری هم متصور است مثلا اینکه فردی با ویزای توریستی به کانادا بیاید و در فاصله زمانی قانونی حضور در کانادا (معمولا ۶ ماه که تا یک سال قابل تمدید است) بخواهد درس یا دروسی را در کانادا مطالعه کند. برای اطلاع از جزییات مقررات موسسه آموزشی در چنین حالتی باید به شرایط ثبت نام در آن کالج مراجعه کرد. در این حالت هم هر چند وی ویزای دانشجویی یا تحصیلی ندارد اما برای موسسات آموزشی، دانشجوی بین‌المللی محسوب می‌شود.
اما گاهی بی‌‌دقتی آماده کنندگان مطالب وب سایت‌ها نیز خطاهایی را در بکارگیری این عنوان پدید می‌آورد. مثلا بسیاری از انجمن‌های تخصصی برای صدور مجوز یا لیسانس کاری بین تحصیل کردگان خارج از کانادا و داخل کانادا تفاوت قائل هستند. برخی از آنها در کاربرد واژه‌ها به جای لفظ فارغ‌التحصیلان بین‌المللی از عنوان دانشجوی بین‌المللی استفاده می‌کنند. که ممکن است گمراه کننده باشد و مثلا یک فارغ‌التحصیل ایرانی که الان ساکن کانادا است فکر کند در این گروه قرار نمی‌گیرد. برای جلوگیری از این تداخل، وب سایت‌های معتبر و دقیق از عنوان internationally graduated استفاده می‌کنند که معنای آن همه کسانی است که مدرک تحصیلی دانشگاهی خود را در خارج از کانادا دریافت کرده‌اند ولو اینکه هم اکنون ساکن کانادا باشند یا حتی اصلا در کانادا متولد شده باشند. مثلا فردی کانادایی در رشته پرستاری از انگلستان مدرک تحصیلی دارد. این فرد فارغ‌التحصیل بین‌المللی محسوب می‌شود و برای دریافت عنوان شغلی مرتبط مثلا RN باید مسیر چنین افرادی را طی کند. اما ممکن است وب سایتی به اشتباه از عنوان دانشجوی بین‌المللی استفاده کرده باشد.
نظیر همین مشکل در وب سایت برخی موسسات آموزشی و تحصیلات تکمیلی در زمانی که شرایط ثبت نام یا پذیرش را متذکر می‌شوند پدید می‌آید. مثلا می‌گویند «دانشجویان بین‌المللی برای تقاضای پذیرش در آن رشته باید نمره یک آزمون استاندارد زبان انگلیسی با حداقل‌های خاص را داشته باشند.» برخی مهاجران که مدتی است ساکن کانادا هستند و چه بسا شهروند این کشور شده‌اند از چنین عباراتی این طور نتیجه می‌گیرند که منظور این سایت متقاضیان خارج از کانادا است در حالی که در اکثر مواقع، منظور سایت از این عبارت، کسانی است که دیپلم تحصیلات متوسطه خود را در خارج از کانادا دریافت کرده‌اند چه هم‌اکنون ساکن کانادا باشند یا هر جای دیگر. معمولا برای جلوگیری از چنین تداخلی برخی سایت‌ها با شفافیت تاکید می‌کنند که منظور آنها دقیقا چه کسانی است اما به هر حال این مشکل خیلی جدی وجود دارد و برای بسیاری دردسر درست کرده و همچنان ایجاد می‌کند. در ادامه توضیح خواهیم داد که چگونه باید در رفع آن بکوشیم.
پست بعدی به مکانیسم و شرایط دریافت ویزای دانشجویی و نکاتی که باید برای آن مورد توجه قرار داد می‌پردازد
ثبت دیدگاه