خدمات بانکی یکی از پدیده‌هایی است که تغییر و تحولات تکنولوژیکی و ترندهای اتی بازار خیلی سریع‌تر از جاهای دیگر در آن هویدا می‌شود و مکان خوبی برای اشنایی با این‌گونه نکات است. مقاله حاضر به برخی تغییرات در این عرصه در دهه‌های گذشته می‌پردازد و در عین حال تصویری از وضعیت استفاده از این نوع ابزار به شما می‌دهد.
توجه داشته باشید که دبیت‌کارت Debit Card یا کاستومرکارت customer card در واقع همان چیزی است که در ایران به کارت عابربانک شهرت یافته است.
کسلی ویلیامز، یک دانشجوی اهل اوک‌ویل، کلا در تمام طول عمرش چهار برگ چک بیشتر ننوشته و روی همه آنها هم فقط یک کلمه نوشته: VOID(باطل شد). [توضیح کنپارس: از این نوع چک برای استفاده از خدمات prepaid استفاده می‌شود تا اطلاعات حساب به طرف مقابل اعلام شده و هزینه‌ها مستقیما و در زمان‌های مشخص، عموما ماهانه، از حساب دارنده آن برداشته شده یا مبلغی مستقیما به حساب وی واریز شود.]
او که در دانشگاه مک‌گیل درس می‌خواند، این چهار چک را هم به صاحب‌کاران خود داده تا آنها بتوانند با داشتن اطلاعات کافی، حقوق او را مستقیما به حسابش واریز کنند. کسلی هم مثل بسیاری از جوان‌های دیگر، چندان با چک یا ماشین‌های خودپرداز پول کار ندارد و کارهای بانکی‌اش را با کارت دبیت یا از طریق لپ‌تاپش انجام می‌دهد.
کسلی می‌گوید: «من همه کارهای بانکی‌ام از جمله انتقال پول و پرداخت قبض‌ها را آنلاین انجام می‌دهم.»
با بیشتر شدن علاقه آدم‌هایی مثل کسلی و جوان‌های دیگر به انجام کارهای بانکی از طریق فشار دادن یک دکمه، هر روز بیشتر و بیشتر از میزان استفاده افراد از چک کاسته می‌شود. به همین دلیل است که هزینه داشتن دسته چک برای افراد این قدر بالاست و حساب‌های جاری هم در حال منسوخ شدن هستند. امروزه بانک‌ها برای پاسخ‌گویی به این نیازهای جدید در حال تغییر و تحولات زیادی هستند.
دیوید مک وی، مشاور صنعت بانکداری در این‌باره می‌گوید: «زمانی بیش از نیمی از انتقالات پول و پرداخت‌های مشتریان بانک‌ها از طریق چک‌های شخصی انجام می‌شد.» اما حالا این رقم به حدود ۱۰ درصد رسیده است. در حال حاضر انتقال پول از طریق دبیت به ۵۰ درصد از کل انتقالات بالغ شده و انتقال پول از طریق حساب‌های اعتباری هم یک‌سوم تا یک‌چهارم کل انتقالات را شامل می‌شوند.
کسلی می‌گوید: «احساس من این است که خیلی خوب نمی‌توانم حساب و کتاب پول نقد را داشته باشم. اما وقتی پول در حساب دبیت است، می‌توانم به عقب برگردم و ببینم که همه چیز مرتب هست یا نه؟»
در ضمن اگر کسلی بخواهد پولی به دوستی بدهد، از طریق انتقال ایمیلی پول این کار را می‌کند اما سعی می‌کند که برای احتراز از هزینه‌های این سرویس که برای هر بار انتقال پول بین ۱.۵ تا ۲ دلار او را شارژ می کنند، این اتفاق خیلی زیاد نیفتد. او می‌گوید: «آن موقع که انتقال ایمیلی پول مجانی بود، من بیشتر از این سرویس استفاده می‌کردم.»
متخصصان صنعت بانکداری معتقدند که دانشجوها در مورد انجام آنلاین کارهای بانکی online bankingخیلی مطلع‌تر و کارآمدتر از بقیه هستند. کریس باربر، مدیر بخش حساب‌های شخصی در بانک RBC، می‌گوید: «در ضمن دانشجویان خیلی بیشتر از کارت‌های دبیت خود استفاده می‌کنند. زیرا اغلب آنها استفاده از کارت دبیت را ساده‌تر از استفاده از پول نقد می‌دانند. زندگی بدون کارت دبیت یا اینترنت برای آنها یک پدیده ناآشنا است. آنها با این پدیده‌ها بزرگ شده‌اند و برایشان این چیزها کاملا عادی شده است.»
قبل از دهه ۱۹۶۰، که هنوز پول نقد و چک مهم‌ترین وسیله‌ها برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات بودند، بانک‌ها روزانه میلیون‌ها چک را نقد می‌کردند. مک وی می‌گوید: «بانک‌ها این چک‌ها را توسط ماشین‌های مخصوص دسته‌بندی می‌کردند و به شعبه‌های محلی مربوط به هر یک ارسال می‌کردند تا همه آنها از نظر اعتبار و صحت امضای روی چک مورد تایید شعبه قرار بگیرند. سپس باید این چک‌ها در کشوی کوچکی که پشت کارت حساب مشتری‌ها قرار داشت، جای می‌گرفتند تا در پایان ماه شعبه محلی بتواند آنها را برگرداند. این فرایند اصلا ارزان و کم هزینه نبود.»
در دهه ۱۹۶۰ کارت اعتباری‌ای با نام Chargexبرای اولین بار به کانادا آمد و بعد از آن بود که خیلی به سرعت کاهش میزان استفاده از چک آغاز شد.
بازرگانان به‌رغم هزینه‌های استفاده از کارت‌های اعتباری، از آنها به خوبی استقبال کردند زیرا چک خیلی گران بود و زمان زیادی نیز لازم بود تا کار با آن انجام شود. مک وی در این‌باره می‌گوید: «پیش از این فروشگاه‌ها مجبور بودند برای تایید هویت کسی که از او چک می‌گرفتند، کارت شناسایی او را چک کنند، بتوانند اجازه دریافت چک از مشتری را کسب کنند و در هر حال با مشکل برخی از چک‌های بی‌محل هم دست و پنجه نرم کنند. بنابر این گفتند که ۲ یا ۳ درصد هزینه انتقال پول از کارت‌های اعتباری را می‌دهیم زیرا این کار در مجموع برای آنها ارزان‌تر از این تمام می‌شد که بخواهند از مشتری‌های خود چک قبول کنند.»
در یک نظرسنجی متقابل که در سال ۲۰۰۹ انجام گرفت، معلوم شد که سه‌چهارم کانادایی‌ها هنوز با چک سر و کار دارند. ۸۰ درصد افراد ۵۰ ساله و بالاتر در این نظرسنجی گفتند که هنوز از چک استفاده می‌کنند اما این رقم در بین افراد ۱۸ تا ۲۹ سال فقط ۶۱ درصد بود. تقریبا بیشتر پاسخ دهندگان -۴۲ درصد- گفتند که در سال بین یک تا ۲۰ برگ چک به کار می‌برند.
مک وی معتقد است که امروزه جوان‌ترها یک‌سوم والدین خود در گذشته، از چک استفاده می‌کنند. در حال حاضر به نسبت یک دهه پیش استفاده از دبیت کارت خیلی بیشتر از کارت اعتباری شده است. کانادایی‌ها از نظر استفاده از کارت دبیت در دنیا دوم هستند و در رده بندی بعد از کشور سوئد و قبل از ایالات متحده امریکا قرار می‌گیرند.
او می‌گوید: «این روزها مردم از نظر توانایی اداره درست کارت اعتباری‌اشان خیلی به خود اطمینان ندارند. آنها بیشتر ترجیح می‌دهند پول کالاها و خدمات را با موجودی واقعی خود بپردازند تا این‌که در پایان هر ماه خود را درگیر بازپرداخت مانده کارت‌های اعتباری کنند. البته از منظر عادت به صرفه جویی و پس‌انداز بیشتر، این رویه می‌تواند مثبت هم ارزیابی شود.»
مدتی است که بانک‌ها به تغییراتی دست زده اند برای مثال برای کسانی که حساب جاری افتتاح کنند، دسته‌چک مجانی صادر می‌کنند یا حتی نام این حساب‌ها را نیز تغییر داده‌اند. حالا دیگر در بانک‌های بزرگ به حسابی که معمولا به آن حساب جاری گفته می‌شد، می‌گویند حساب شخصی personal account.
در حال حاضر انتقال ایمیلی پول کمترین میزان کاربرد را دارد اما این رقم در حال بیشتر شدن است. این نوع از انتقال پول در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ یعنی زمانی که مشتریان بیشتر با این سیستم آشنا شدند و از مزایای صرفه‌جویی در زمان با کمک آن بهره‌مند شدند، بیش از دو برابر شد.
معمولا بانک‌ها برای هر بار انتقال پول از طریق ایمیل ۱.۵ تا ۲ دلار مشتری خود را شارژ می‌کنند که رقم نسبتا زیادی است. به همین دلیل هم هست که در بعضی موارد بانک‌ها به خصوص آنها که به جذب مشتریان دانشجو نظر دارند، این سرویس را به طور رایگان ارائه می‌کنند. البته بانک‌ها می‌گویند که هزینه خدمات تابعی است از هزینه‌های تکنولوژی کاربردی در آن.
مک وی می‌گوید: «با همه این‌ها این روش برای مشتریان به صرفه‌تر از این است که بخواهند به بانک یا سراغ ماشین‌های خودپرداز بروند و در وقت و هزینه آنها صرفه‌جویی زیادی می‌کند. در ضمن مشتریان جوان‌تر کم‌تر از والدین خود در گذشته به هزینه خدمات توجه نشان می‌دهند. انگار این روزها جوان‌ها اعتقادی به وجود هزینه خدمات ندارند. شاهدش هم میزان پیغام‌های کتبی یا SMSهایی است که از طریق تلفن همراهشان رد و بدل می‌شود!»
اما همه این حرف‌ها به این معنا نیست که چک‌ها یک شبه ناپدید خواهند شد. هنوز هم میلیون‌ها نفر از این روش برای انتقال پول استفاده می‌کنند که گفته می‌شود احتمالا عمر آن به ۲ هزار سال هم می‌رسد. حداقل فعلا که افراد بالای ۵۰ سالی که هنوز هم از چک استفاده می‌کنند، جزء مهم ترین مشتریان بانک‌ها هستند.
برای مشاهده اصل مطلب اینجا کلیلک کنید.
ثبت دیدگاه