عید پاک یا جشن ایستر چه روزی است؟

عید پاک یا جشن ایستر، که در زبان انگلیسی به Easter معروف است، یکی از مهم‌ترین اعیاد مسیحیان و جشنی معنوی برای گرامیداشت رستاخیز حضرت عیسی (ع) است. این جشن، که با بهار و گاه نوروز ایرانی هم‌زمان می‌شود، به اعتقاد مسیحیان به واقعه برخاستن عیسی از مردگان پس از به صلیب کشیده شدن و عروج او به آسمان پس از چهل روز اشاره دارد. این جشن نه تنها یک رویداد مذهبی، بلکه جشنی مملو از نمادهای فرهنگی و سنت‌های جذاب است که در کانادا با شکوه خاصی برگزار می‌شود. این مقاله به تاریخچه، اهمیت، نمادها و آداب این جشن در کانادا می‌پردازد.

ریشه و تاریخچه عید پاک یا جشن ایستر

ریشه نام عید پاک یا جشن ایستر هنوز مورد بحث است. برخی منابع آن را به «اوستر» (Eostre)، الهه ژرمنی بهار و باروری، نسبت می‌دهند که با تجدید حیات طبیعت مرتبط است. برخی دیگر معتقدند که این نام از اصطلاح لاتین «هفته سفید» (Alba) گرفته شده، که اشاره‌ای به لباس‌های سفید غسل تعمید در این هفته است. این اصطلاح در زبان‌های قدیمی آلمانی به «اسوستاروم» و در نهایت در انگلیسی به «Easter» تبدیل شد. در زبان‌های دیگر مانند اسپانیایی (Pascua) و فرانسوی (Pâques)، ریشه واژه به کلمه یونانی-لاتین «پاسخا» (Pascha) برمی‌گردد که به عید پسح یهودیان نیز اشاره دارد.

تاریخ برگزاری عید پاک یا جشن ایستر

عید پاک یا جشن ایستر در تقویم مسیحی تاریخ ثابتی ندارد. این جشن در اولین یکشنبه پس از اولین ماه کامل بعد از اعتدال بهاری (21 مارس) برگزار می‌شود. این تاریخ معمولاً بین 22 مارس و 25 آوریل قرار می‌گیرد. برای نمونه، در سال 2025، این جشن در 20 آوریل برگزار می‌شود. در کانادا، تعطیلات رسمی مرتبط شامل آدینه نیک (Good Friday) و دوشنبه ایستر (Easter Monday) است که ادارات دولتی و بانک‌ها تعطیل هستند.

آداب و رسوم عید پاک یا جشن ایستر

این جشن با دوره‌ای 40 روزه به نام «ایام روزه» (Lent) همراه است که از چهارشنبه خاکستری (Ash Wednesday) آغاز می‌شود و تا شب قبل از عید پاک ادامه دارد. این دوره یادآور 40 روزی است که حضرت عیسی در بیابان به عبادت و روزه‌داری پرداخت. روز پیش از ایام روزه، «سه‌شنبه چرب» (Mardi Gras) نام دارد که با جشن و شادی همراه است. در کانادا، مسیحیان در این دوره از مصرف برخی غذاها یا عادات خاص پرهیز می‌کنند و در شب عید پاک یا جشن ایستر با مراسم مذهبی و شادی به استقبال این روز می‌روند.

نمادهای عید پاک یا جشن ایستر

تخم‌مرغ‌های رنگی یا ایستر اگ

یکی از برجسته‌ترین سنت‌های عید پاک یا جشن ایستر، استفاده از تخم‌مرغ‌های رنگی یا «ایستر اگ» (Easter Egg) است. تخم‌مرغ نماد زندگی جدید و رستاخیز است. زیرا جوجه با شکستن پوسته، حیاتی نو آغاز می‌کند. در فرهنگ مسیحی، تخم‌مرغ قرمز نماد خون حضرت عیسی است. این سنت در کانادا با رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ‌های واقعی یا استفاده از تخم‌مرغ‌های شکلاتی و پلاستیکی ادامه دارد. کودکان در بازی معروف «شکار تخم‌مرغ» (Easter Egg Hunt) شرکت می‌کنند، جایی که افرادی با لباس خرگوش (Easter Bunny) تخم‌مرغ‌ها را مخفی کرده و کودکان آن‌ها را با سبد جمع‌آوری می‌کنند.

خرگوش

خرگوش، دیگر نماد برجسته عید پاک یا جشن ایستر، با باروری و بهار مرتبط است. در افسانه‌ها، خرگوش‌ها تخم‌مرغ‌های مرغ‌ها را «می‌دزدند»، و به همین دلیل مردم تخم‌مرغ‌ها را رنگ می‌کنند تا از دید آن‌ها مخفی بمانند. در کانادا، شکلات‌های خرگوشی در این ایام بسیار محبوب‌اند و سالانه میلیون‌ها عدد از آن‌ها تولید می‌شود. این سنت‌ها نه تنها در میان مسیحیان، بلکه به‌عنوان بخشی از فرهنگ عمومی کانادا رواج دارد.

سوسن سفید

علاوه بر تخم‌مرغ و خرگوش، گل‌هایی مانند سوسن سفید (Lily) نیز در این جشن نماد پاکی و زندگی جدید هستند. کلیساها در این روز با گل‌آرایی و مراسم ویژه، از جمله نیایش و سرودخوانی، به استقبال این جشن می‌روند. در برخی شهرهای کانادا مانند تورنتو و ونکوور، رژه‌های خیابانی و جشنواره‌های خانوادگی نیز برگزار می‌شود.

اهمیت فرهنگی و اجتماعی عید پاک یا جشن ایستر در کانادا

عید پاک یا جشن ایستر پس از کریسمس، دومین جشن بزرگ مسیحیان است و در کانادا، کشوری با تنوع فرهنگی بالا، اهمیت ویژه‌ای دارد. این جشن نه تنها برای مسیحیان، بلکه برای بسیاری از کانادایی‌ها فرصتی برای گردهمایی خانوادگی، تبادل هدیه و لذت بردن از تعطیلات است. این جشن در کانادا با تعطیلات رسمی همراه است و بسیاری از خانواده‌ها از این فرصت برای سفر یا برگزاری مراسم سنتی استفاده می‌کنند.

آغاز بهار

این جشن همچنین با آغاز بهار و تجدید حیات طبیعت هم‌خوانی دارد، که این تقارن فلسفه رستاخیز را تقویت می‌کند. برای مهاجران، از جمله ایرانیان ساکن کانادا، عید پاک یا جشن ایستر فرصتی برای آشنایی با فرهنگ کانادایی و مشارکت در جامعه‌ای چندفرهنگی است. برخی ایرانیان، به‌ویژه نسل دوم مهاجران، در این جشن‌ها شرکت می‌کنند و سنت‌هایی مانند شکار تخم‌مرغ را با کودکان خود تجربه می‌کنند.

جشن عید پاک یا جشن ایستر در میان ایرانیان کانادا

جامعه ایرانیان کانادا، به‌ویژه در شهرهایی مانند تورنتو و ونکوور، با فرهنگ کانادایی ادغام شده‌اند و برخی از آن‌ها در عید پاک یا جشن ایستر مشارکت می‌کنند. این جشن برای ایرانیان مسیحی اهمیت مذهبی دارد، اما حتی ایرانیان غیرمسیحی نیز از تعطیلات و فضای شاد آن لذت می‌برند. مهاجران ایرانی با شرکت در این رویدادها، فرصت بهتری برای ارتباط با جامعه محلی و درک فرهنگ کانادا پیدا می‌کنند.

نتیجه‌گیری

عید پاک یا جشن ایستر جشنی است که فراتر از یک رویداد مذهبی، نمادی از امید، زندگی جدید و تجدید حیات است. در کانادا، این جشن با سنت‌هایی مانند تخم‌مرغ‌های رنگی، خرگوش‌های شکلاتی و مراسم کلیسایی با شکوه برگزار می‌شود. تقارن آن با بهار و شباهت‌هایی با نوروز، آن را برای مهاجران ایرانی جذاب‌تر می‌کند. این جشن، فرصتی برای گردهمایی، شادی و تقویت پیوندهای اجتماعی در جامعه چندفرهنگی کانادا فراهم می‌کند. این جشن، با تاریخچه غنی و نمادهای معنادار، جایگاه ویژه‌ای در قلب کانادایی‌ها و مهاجران دارد.