کدام بهتر است: ادامه تحصیل برای اشتغال در مراکز آکادمیک یا ورود سریع‌تر به بازار کار؟

دوستی پرسیده‌اند:
«من مطالب وبسایت کنپارس در خصوص رشته داروسازی و نیز ادامه تحصیل در کانادا را مطالعه نموده‌ام و تا حد زیادی در خصوص پروسه ارزیابی مدرک و مسیری که برای ورود به بازار کار لازم است پیموده شود اطلاع دارم. با توجه به اینکه من به تازگی از طریق دفتر کنپارس مدارکم را ارسال نموده ام قصد دارم برای مدت زمان پیش رو برنامه ریزی کنم. شخصا به ادامه تحصیل در مقطع phD و ورود به فیلد آکادمیک و تحقیقاتی علاقه مندم و از لحاظ رزومه تحصیلی نیز شرایط کاملا مناسبی جهت پذیرش دارم، اما دوست دارم بدانم آیا آینده کاری پس از اتمام تحصیل و امکان حضور در کادر دانشگاهی تا چه حد روشن است و آیا کلا ورود به این راه از جمیع جهات ( درآمد، کاریابی…) مناسب است و یا بهتر است از هم اکنون به فکر مسیر ارزیابی مدرک، و امادگی امتحانات بورد داروسازی کانادا بود تا پروسه پذیرش دانشگاه.»
در پاسخ به دوستمان باید پاسخی تا حدودی تکراری بدهم. پاسخی که کمابیش در مورد همه کسانی‌که در مورد آینده شغلی در مسیر تدریس آکادمیک می‌پرسند جواب واحدی دارد و تنها شدت و ضعف آن بر اسا شرایط آن فرد یا رشته مورد بحث تفاوت می‌کند.
همان‌طور که در نشست‌های مهرماه توضیح دادم، اشتغال به عنوان استاد دانشگاه و در فضاهای آکادمیک کانادا چندان اسان نیست. البته اگر بخواهید به عنوان محقق با موسسات خصوصی کار کنید وضع تفاوت دارد اما اگر قصدتان عضویت در هیات علمی و تدریس و پژوهش دانشگاهی‌ست مسیر دشوار و طولانی خواهید داشت. در این مسیر علاوه بر اینکه شما باید دارای مدارک عالی از دانشگاه‌های کانادا باشید (یعنی حداقل PhD بگیرید) و از سطح مهارت‌های زبانی متناسب با این کار برخوردار شوید، باید دوره‌های پست داک با رزومه قوی تحقیقات و مقالات چاپ شده در نشریات معتبر در آمریکای شمالی برای خود دست و پا کنید. چون سوابق تحصیلی شما یک مرحله از دانشجویی که از ابتدا در کانادا تحصیل کرده عقب‌تر است باید این موارد بسیار چشم‌گیرتر از وی باشد. تعداد فرصت‌های پست داک در مراکز آکادمیک کانادا بسیار محدود است و به همین دلیل بهتر است که در این زمینه به دانشگاه‌های امریکا توجه جدی داشته باشید. معمولا می‌شود از برخی دانشگاه‌ها فرصت‌های مطالعاتی خوب با کمک هزینه لازم دریافت کرد. نتیجه این دوره‌ها می‌تواند در یافتن اولین شغل تدریس در دانشگاه که همیشه دشوارترین گام ورود به این حرفه است بسیار تاثیرگذار باشد. هر چقدر که شما در دوره پست داک بیشتر تلاش کرده باشید، نتیجه‌اش را در این زمان خواهید دید.
به تجربه ثابت شده که احتمال اینکه اولین شغل تدریس را بتوانید در دانشگاه‌های کانادا پیدا کنید بسیار اندک است و باید در دانشگاه‌های امریکایی در جستجوی چنین چیزی باشید. بعد از ۳-۵ سال تدریس در دانشگاه‌های متوسط‌تر امریکایی می‌توانید به این فکر کنید که ایا برای دانشگاه‌های بهتر امریکایی تقاضا بفرستید یا به کانادا بازگردید. در آن نوبت یافتن کار در کانادا تا حدی اسان‌تر خواهد بود که البته به رزومه کاری شما در آن فاصله چند ساله هم بستگی زیادی دارد. به هر حال به دلیل اینکه تعداد دانشگاه‌ها و مراکز آکادمیک کانادا بسیار محدودتر از امریکاست (هم به دلیل جمعیت یک دهمی کانادا نسبت به امریکا و هم تعداد بسیار زیاد دانشجوی بین‌المللی در امریکا که با هیچ جای دنیا قابل مقایسه نیست) همیشه یافتن کار بهتر در امریکا راحت‌تر از کاناداست و به همین دلیل بسیاری از افرادی که این مسیر را می‌روند خصوصا آنها که تعلق خاصی در کانادا ندارند، معمولا در امریکا ماندگار می‌شوند.
همه اینها که بیان شد بسته به سرعت عمل و توانایی‌های شما بین ۷ تا ۱۲ سال زمان می‌برد. البته شغل تدریس دانشگاهی از مشاغل پردرآمد و بسیار معتبر است و برای کسی که شرایط، پتانسیل، علاقه و توانایی مالی کافی دارد بسیار اینده‌دار است. لازم به توضیح است که مسائل مالی کمترین اهمیت را دارند چون خود مسیر طوری است که عمده هزینه‌های تحصیلی و زندگی شما از طریق بورس‌ها و کمک هزینه‌ها تامین می‌شود اما باید برای یک زندگی دانشجویی مقتصدانه و طولانی آماده باشید و چه بسا بسیاری از لذت‌های معمول زندگی را هم قربانی کنید تا به این مرحله برسید برای همین عامل سن و انگیزه‌های واقعی شخصی اهمیت بسیار زیادی در میزان موفقیت در این مسیر دارد.
برای کسی که دارای سابقه کاری در یک فیلد تخصصی چون داروسازی‌ست، به شرط داشتن حداقل‌های ضروری (مهارت‌های شغلی، زبانی…) یافتن کارها اولی، دادن ازمون و دریافت مجوز شغلی، دشواری‌هایی که پیشتر گفته شد را ندارد و فرد خیلی سریع‌تر مسیر کسب درآمد و ساختن زندگی جدید در کشور جدید را آغاز خواهد کرد و جاگیر خواهد شد.
اینکه کدام راه را بروید به شما، علایق، توانایی‌ها، سن و برنامه حداقل ده سال اینده زندگی خانوادگی‌اتان بستگی دارد.
امیدوارم این پاسخ مفید بوده باشد.