در پست قبلی درباره تعریف دانشجوی بین‌المللی و ابهاماتی که گاه در این میان اتفاق می‌افتد توضیحاتی بیان شد. حال در ادامه بررسی وضعیت تحصیل و اشتغال دانشجویان بین‌المللی، به موضوع ویزای دانشجویی می‌پردازیم.
ویزای دانشجویی و مسائل آن
آیا ویزای دانشجویی انتخاب مناسبی برای شماست؟ قبل از اینکه به این پرسش پاسخ دهیم باید ببینیم هدف شما از ادامه تحصیل چیست؟ آیا شما واقعا قصد ادامه تحصیل دارید یا این ویزا را وسیله‌ای برای رسیدن به کانادا و ادامه سایر مسیرها برای دریافت اقامت کانادا می‌دانید؟ بدون روشن شدن این موضوع نمی‌توان به راحتی درباره درست بودن یا نبودن تقاضا برای این ویزا داوری کرد. چرا؟
کسی که صرفا قصد ادامه تحصیل دارد می‌تواند به گزینه‌ها و کشورهای دیگری هم بیاندیشد. از این نظر شاید حتی آمریکا بهتر از کانادا باشد که دانشگاه‌های بیشتر و متنوع‌تری (از نظر میزان شهریه، شرایط زندگی و احتمال دسترسی به حمایت‌های مالی زمان تحصیل) دارد. همچنین تحصیل در برخی کشورهای اروپایی (حداقل در برخی رشته‌ها) تقریباً رایگان است و متقاضی فقط باید هزینه‌های زندگی را تامین کند (که البته معمولا خیلی بالاتر از آمریکای شمالی است.) در این صورت کانادا تنها یکی از مسیرهای ممکن و البته به دلیل دارا بودن دانشگاه‌های معتبر و مشهور بین‌المللی یک مسیر منطقی است اما نه بیشتر.
اما برای کسی که هدفش چیز دیگری مثلاً میانبر زدن برای دریافت اقامت است، مسیرهای تقاضا، رشته مورد نظر، دانشگاه مورد نظر و ده‌ها موضوع دیگر وضعیت متفاوتی خواهند یافت. در این صورت حتی ممکن است گذراندن یک دوره فراگیری زبان انگلیسی هم چاره کار باشد.
البته یک فرض دیگر هم این است که فرد واقعاً برای ادامه تحصیل مشتاق است و می‌خواهد در یک رشته خاص و حتماً در دانشگاهی با اعتبار بالا درس بخواند اما تصمیم جدی دارد که برای کاریابی و ادامه زندگی به ایران بازنگردد و لذا شرایط مهاجرت‌پذیری کشورها و مواجهه آنها با فارغ‌التحصیلان دانشگاهی اهمیت دارد. از این نظر، اکثر قریب به اتفاق کشورهای اروپایی گزینه‌های خوبی نیستند و بالعکس کانادا شرایط بسیار مساعدی دارد.
به هر حال، به دلیل همین تفاوت در انگیزه‌های افراد است که کارمندان بخش کنسولی سفارت کانادا در تهران هم حساسیت بسیار زیادی نسبت به این نوع ویزا دارند. آنها می‌خواهند مطمئن شوند که
نخست اینکه: شما واقعا به قصد ادامه تحصیل عزم کانادا کرده‌اید و نمی‌خواهید از این فرصت برای سایر اهداف استفاده کنید (چون از نظر آنها برای انگیزه‌های دیگر، لازم است برنامه‌های متناسب هر یک بررسی و پیگیری شود)
دوم اینکه: شما از نظر مالی توانایی گذراندن دوره تحصیلی مربوطه را دارید و
سوم اینکه: از نظر علمی و سایر مقدمات ضروری، آمادگی لازم را دارا هستید.
در ادامه توضیح خواهیم داد این شرایط چگونه بررسی می‌شود اما قبل از آن باید به نکته مهمی توجه کنید.
تفاوت‌های عمیق‌تر میان انواع ویزاها
واژه مشترک ویزا در عناوین «ویزای مهاجرت» و «ویزای تحصیلی (دانشجویی)» نباید شما را گمراه کند. این دو تا از این نظر که ویزا هستند (یعنی به شما اجازه ورود به خاک کانادا با رعایت شرایط هر یک را فراهم می‌آورند) یکسان هستند اما ماهیت، مرجع صدور و شرایط صدور آنها تفاوت‌های جدی دارند.
بدین معنا که انواع ویزاهای مهاجرت اعم از نیروی متخصص یا سرمایه‌گذاری مستقیما زیر نظر وزارت مهاجرت و شهروندی و در دفاتر خاصی که وظیفه بررسی تقاضاهای مربوطه را دارند و توسط افسران مهاجرت که آموزش‌های متفاوتی دیده‌اند بررسی و برای صدور، تصمیم‌گیری می‌شوند. در واقع، بخش بررسی کننده این نوع ویزاها هر چند که در داخل برخی از سفارتخانه‌های کانادا مستقر است اما مجزا است.
قانون شرایط صدور این نوع ویزاها را خیلی دقیق روشن کرده و بر وضوح این قوانین و تفکیک موضوع امتیازبندی افراد از سلایق افسران مهاجرت در دو دهه گذشته مرتبا افزوده شده است که تنها یک نمونه آن اجباری شدن ارائه نمره آیلتس برای ارزیابی سطح زبان انگلیسی است. به همین دلیل، یک متخصص بر اساس وضعیت پرونده شما و مدارکی که ارائه کرده‌اید با احتمال خیلی بالا می‌تواند مشخص کند که شما شرایط مورد نظر را دارا هستید یا نه. در واقع، افسر مربوطه بیشتر وظیفه تطبیق دادن شرایط شما با فهرست امتیازات، اطمینان از صحت مدارک و مواردی از این دست را دارد و میزان اعمال نظر وی بسیار محدود است؛ او باید برای رد شما دلایل معتبر داشته باشد و شما در صورت رد شدن می‌توانید از طریق وکلا و افراد خبره خواستار تجدیدنظر در پرونده شوید.
تقریبا هیچ یک از این مزایا در مورد ویزای تحصیلی (یا سایر ویزاهای موقت مثل کار و توریستی) صدق نمی‌کند. بررسی وضعیت متقاضی در بخش کنسولی سفارتخانه‌های کانادا در سراسر جهان (که در نتیجه تعداد آنها خیلی بیشتر از دفاتر ویزای مهاجرت است) انجام می‌شود. آنها پاسخگوی وزارتخارجه هستند و تصمیم‌گیری تا بیش از ۹۰ درصد بر عهده خود بخش کنسولی است. اگر چه یک سری سیاست‌ها، سرفصل‌ها و مقررات برای هر نوع ویزا وجود دارد اما اولا خیلی شفاف و درجه‌بندی شده نیستند و ثانیا این مامور بررسی کننده تقاضا است که بر اساس استنباط‌های شخصی و حرفه‌ای از پرونده متقاضی درباره آن اعلام نظر می‌کند بنابراین:
- ممکن است دو نفر مختلف در بررسی یک تقاضا رای کاملا متفاوت داشته باشند؛
- ممکن است با تغییر مدیران کنسولی یا سیاست‌های رسمی در مرکز، سخت‌گیری و یا سهل‌گری حاکم شود؛
- ممکن است شما تقاضا دهید و دلیلی که برای رد شما نوشته شده آنقدر مسخره باشد که هر فرد عادی هم فرض کند کسی که داشته این فرم را پر می‌کرده به خود زحمت نداده حتی یک نگاه ساده به پرونده شما بیاندازد و حداقل به موردی اشاره کند که اندکی با عقل جور دربیاید؛
- ممکن است فردی درست با شرایط شما تقاضا دهد و مورد پذیرش قرار بگیرد در حالیکه درخواست شما مردود شود.
- در صورت مردود شدن هم، اعتراض فایده چندانی ندارد و تنها بهتر است پس از انقضای مدت زمانی که قانوناً نمی‌توان تقاضا داد با تجدید مدارک و اضافه کردن مدارک بهتر و جذاب‌تر دوباره درخواست دهید
اما همیشه به خاطر داشته باشید که اگر بهترین مدارک دنیا را هم برای ارائه آماده کنید، دریافت ویزای دانشجویی به مقدار زیادی شانس و اقبال مربوط است و بیشتر شبیه پرتاب سکه و نه حتی سکه که شما یک شانس ۵۰ درصدی دارید بلکه مثل این است که دوتاس می‌اندازید و می‌خواهید جفت شیش بیاید. پس در عین اینکه این پروسه را دنبال می‌کنید و آمادگی‌های مقدماتی برای اینکه در صورت دریافت ویزا در کمترین زمان بتوانید چمدان سفر را ببندید فراهم می‌آورید، خیلی هم شرایط زندگی را تعطیل نکنید و برنامه‌های خود را بر اساس فرض دریافت ویزا تنظیم نکنید.
حل این وضعیت متناقض‌نما یا پارادوکسیکال (آمادگی هر لحظه برای سفر در عین ادامه زندگی عادی) کار ساده‌ای نیست و به همین دلیل است که در ایران بسیاری از افراد که حتی در بدو امر به نظر می‌رسد شرایط دریافت این ویزا را دارند، قید آن را می‌زنند.
در پست بعدی درباره شرایط تقاضا برای این ویزا خواهیم گفت
ثبت دیدگاه