ماهواره را می‌توان به عنوان یکی از مدرن‌ترین وسایل ارتباط جمعی در دنیای امروز به شمارآورد. درحالی‌که برخی دولت‌ها بخصوص در کشورهای جهان سوم ماهواره‌ها را ابزاری در جهت استحاله فرهنگی و غلبه ارزش‌های غربی قلمداد می‌کنند و سعی دارند به هر صورت از گسترش کاربرد آن جلوگیری کنند می‌بینیم روز به روز در سرتاسر دنیا مخاطبان شبکه‌های گوناگون بیشتر و بیشتر می‌شوند و شبکه‌های فارسی‌زبان نیز از این قاعده مستثنا نیستند.
مطابق آمار سایت‌های مربوط به صنعت ماهواره می‌توان گفت که امروزه حدود ۹۰ ماهواره در ارتباطات رادیو-تلویزیونی در جهان فعالیت می‌کنند که این تعداد ماهواره امواج حدود ۷۰۰۰ شبکه تلویزیونی را ارسال می‌کنند. تعداد شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای نیز با سرعت زیادی در حال رشد است. برای مثال اولین شبکه فارسی‌زبان در سال ۱۳۷۵ تاسیس شد در حالی‌که هم‌اکنون این تعداد به حدود ۴۰ شبکه رسیده است. می‌توان گفت که به طور میانگین هرساله ۵ شبکه به شبکه‌های فارسی‌زبان افزوده می‌شود.
شبکه‌های ماهواره‌ای توسط بخش خصوصی یا دولتی اداره می‌شوند اما آنچه که شبکه‌های دولتی را از شبکه‌های خصوصی جدا می‌کند این است که رسانه‌ها و شبکه‌های دولتی مدافع سیاست‌های آنها هستند و از طریق آنها حمایت می‌شوند و نیازهای مخاطبین اولویت اول آنها نیست. هرچند جذب مخاطب اولین چیزی است که هر شبکه‌ای چه دولتی و چه خصوصی در پی آن است اما شاخص‌هایی مانند نیاز مخاطبین، کیفیت و درآمدی که از طریق جلب آگهی به دست می‌آید برای شبکه‌های خصوصی حیاتی و غیرقابل صرف نظر است.
اما آنچه مسلم است شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای برای مهاجرانی که به صورت اقلیت در کشورهای دیگر زندگی می‌کنند ابزار بسیار مهمی است که اگر به صورت کارآمد و درست استفاده شود می‌تواند رشته اتصال خانواده‌ها با خاطرات و ویژگی‌های پیشینه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی روز در کشور مبدا و همچنین رشته اتصال نسل‌های دوم و سوم مهاجر با ریشه‌های فرهنگی و اجتماعی آنها باشد و خانواده مهاجر را دورهم جمع کند. همچنین رابطه مناسب مخاطب با شبکه‌های ماهواره‌ای هم‌زبان خود باعث تقویت زمینه‌های همکاری هر دو گروه یعنی گردانندگان شبکه‌ها و نیز مخاطبان و ایجاد یک شبکه اجتماعی هم‌زبان در جامعه میزبان می‌شود که اعضای این شبکه اجتماعی می‌توانند در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یکدیگر را حمایت کنند و میزان موفقیت و ثبات خود را در جامعه میزبان بالاببرند.
شبکه‌های فارسی‌زبان که در خارج از کشور به تولید و پخش برنامه مشغول هستند به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند: شبکه‌هایی که در داخل ایران فعالیت می‌کنند و شبکه‌هایی که در خارج از کشور اداره می‌شوند. البته شبکه‌های خارج از کشور را می‌توان به دو گروه کلی دیگر تقسیم کرد: آنها که مالکیت ایرانی دارند و آنهایی که مالکیت اصلی آنها غیرایرانی است؛ مثلا توسط دولتی خاص یا مدیریت رسانه‌ای که به دلایلی، پوشش دادن به مخاطبان فارسی‌زبان را هم در برنامه کاری خود قرار داده مدیریت می‌شوند.
برای مطالعه متن کامل این نوشتار که در پرونده موضوعی شماره ۱۴ پرنیان کانادا با عنوان «مهاجران ایرانی و رسانه‌های فارسی‌زبان» منعکس شده این صفحه از وبسایت پرنیان را ببینید و یا این صفحات از نسخه دیجیتالی آن را تورق کنید.
ثبت دیدگاه