مرکز آمار کانادا روز ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲ اطلاعات و آمار جدیدی را از نحوه توزیع و تغییرات زبانی در نقاط مختلف کانادا عرضه کرد. این اطلاعات بر اساس سرشماری سال ۲۰۱۱ استخراج شده است. در اینجا به بخشهای برجستهای از اطلاعات منعکس شده که برای مهاجران میتواند جالبتر باشد اشاره شده است:
از میان جمعیت اندکی بیش از ۳۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۱، ۱۷ و نیم درصد آنها قادر به مکالمه به هر دو زبان رسمی کانادا هستند البته این به معنای این نیست که همه این افراد در خانه به این دو زبان سخن میگویند (در این مورد در بندهای بعدی بیشتر توضیح خواهیم داد). این میزان ۲ دهم درصد از آمار ۱۰ سال پیش، یعنی سال ۲۰۰۱ که ۱۷.۷ درصد از کاناداییها چنین توانایی را داشتند کمتر است اما همچنان نسبت به آمار دهههای قبلی (مثلا ۱۶.۳ درصد در سال ۱۹۹۱ یا ۱۵.۳ درصد در سال ۱۹۸۱) بیشتر است. همچنین یک دهم درصد از آمار سال ۲۰۰۶ نیز بیشتر است.
اگرچه توانایی مکالمه به دو زبان رسمی کانادا اندکی کاهش یافته است اما درصد کسانی که توانایی مکالمه به بیش از یک زبان را دارند افزایش یافته است. در مجموع حدود ۲۰۰ زبان مختلف در کانادا مورد استفاده قرار میگیرد.
تعداد کسانیکه اعلام کردهاند در خانه به دو زبان (عموما انگلیسی و یک زبان دیگر) سخن میگویند تقریبا برابر با تعداد کسانی است که اعلام کردهاند توانایی به سخن گفتن به دو زبان رسمی کانادا را دارند یعنی همان ۱۷ و نیم درصد اما از این میان تنها کمتر از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر اعلام کردهاند که در خانه به هر دو زبان انگلیسی و فرانسه مکالمه میکنند. ۱۲.۶ درصد هم اعلام کردهاند که در خانه به هیچیک از دو زبان رسمی کشور سخن نمیگویند.
در تعداد قابل توجهی از شهرهای بزرگ، تعداد کسانیکه زبان مادری آنها یکی از دو زبان رسمی کانادا نیست حدود یا بیش از ۵۰ درصد جمعیت آن شهرهاست. مثلا در ونکوور ۴۶.۷ درصد، در ریچموند شهر دیگری از استان بریتیشکلمبیا ۶۱.۱ درصد، در ریچموندهیل از شهرهای اطراف تورنتو ۵۶.۸ درصد، و در مارکام و وان دو شهر مجاور ریچموندهیل به ترتیب ۵۸.۹ درصد و ۵۱.۶ درصد از ساکنان این نواحی اعلام کردهاند که زبان مادری آنها انگلیسی یا فرانسه نیست.
تعداد کسانی که به زبانهای اقوام اولیه کانادا سخن میگویند باز هم کاهش یافته که به معنای کاهش تدریجی بافت فرهنگی این گروه میتواند باشد.
رتبه اول در تعداد مهاجرانی که به یکی از زبانهای غیررسمی کانادا سخن میگویند در اختیار زبان پنجابی است که حدود ۴۶۰ هزار نفر در کانادا به این زبان سخن میگویند و با گروه زبانهای نزدیک به آن نظیر اردو، جمعا چیزی حدود یک میلیون و ۱۸۰ هزار نفر به این گروه زبانی مکالمه میکنند. زبان پنجابی به عنوان زبان مهاجران، در کلکری و ونکوور زبان اول و در تورنتو و ادمونتون زبان دوم است؛ البته اگر مجموعه زبانهای گروه چینی را با هم حساب کنیم، پنجابی در کلگری و ادمونتون هم زبان دوم خواهد بود. این زبان تنها در ناحیه مونترال و اتاوا-گتینو حضور چشمگیری ندارد. در این مناطق زبان عربی رتبه اول را دارد.
در سراسر کانادا، رتبه دوم زبانهای مهاجران به گروه زبانهای چینی تعلق دارد که با آماری بسیار نزدیک به گروه زبانهای پنجابی، حدود یک میلیون و ۱۱۳ هزار نفر به این گروه که شامل مندرین (زبان عمومی کشور چین)، کانتونی (زبان بخش کمتری از چین و عموما مورد استفاده در هنگ کنگ) و چند مورد دیگر است. این گروه پراکندگی وسیعتری نسبت به گروه پنجابی دارد و تقریبا در همه شهرهای مهم کانادا حضور دارد. اگرچه غلبه کنتونی (به دلیل حضور قدیمیتر ساکنان هنگ کنگ در کانادا) بیشتر است و مندرین هماکنون در مناطقی چون ونکوور و اتاوا-گتینو حضور قابل توجهی دارد.
در میان زبانهای مهاجران، تگلوگ، زبان ساکنان فیلیپین با یک رشد ۶۴ درصدی نسبت به سرشماری پیشین از بیشترین میزان رشد برخوردار بوده است. این زبان خصوصا در کلگری و ادمونتون، دو شهر استان البرتا و همچنین ونکوور جایگاه مهمی دارد.
در میان استانها، استان بریتیشکلمبیا با حضور ۲۷.۳ درصد جمعیتی که زبان مادری آنها غیر از دو زبان رسمی کاناداست رتبه اول، و با اختلاف اندک انتاریو با ۲۶.۶ درصد رتبه دوم را دارد. البته از آنجا که انتاریو-پرجمعیتترین استان کانادا- تقریبا سه برابر بریتیشکلمبیا جمعیت دارد، از نظر عددی، تعداد کسانیکه زبان مادری آنها غیر از انگلیسی و فرانسه است در این استان از هر جای دیگری از کانادا بیشتر است.
در مجموع اندکی بیش از ۲۰ درصد جمعیت کانادا اعلام کردهاند که زبان مادری آنها غیر از دو زبان رسمی این کشور است.
زبان فارسی در میان فهرست زبانهای پراستفاده میان مهاجران، جایگاه یازدهم را دارد و بیش از ۱۴۴ هزار نفر اعلام کردهاند که زبان اصلی آنها این زبان است. البته از آنجا که به دلایل مختلف فرهنگی و سیاسی-اجتماعی تعداد قابل توجهی از ایرانیان علاقه ندارند که هویت و اصالت ملی خود را افشا کنند و بر اساس سوابق منفی ذهنی، هر نوع آمارگیری و نظرسنجی را هم منبعی جهت کسب اطلاعات خصوصی خود میدانند از بیان اینکه زبان فارسی زبان اصلی آنهاست ابا دارند و خود را انگلیسیزبان معرفی میکنند با این همه، همین آمار نشان میدهد که زبان فارسی با ۳۲.۵ درصد رشد، در رتبه چهارم پررشدترین زبانها نسبت به نتایج سرشماری پیشین (۲۰۰۶) قرار دارد. ۳.۱ درصد از کسانی که در خانه به زبانهای رسمی کانادا سخن نمیگویند به این زبان مکالمه میکنند.
ثبت دیدگاه