علی شریفیان
ژوزف فیلیپ پیر ایو الیوت ترودو، سیاستمدار کاریزماتیک کانادا در ۱۸ اكتبر سال ۱۹۱۹ از پدری فرانسوی و مادری اسكاتلندی در مونتراال زاده شد. در دوران كودكی پسربچه‌ای نحیف بود اما همانطور كه پای به سنین نوجوانی و جوانی گذاشت با تحصیلات تحسین‌برانگیز خود آماده برعهده گرفتن رهبری كانادا و صدارت آن شد و به یكی از نخست وزیران برجسته كشور جوان كانادا تبدیل گشت.
ترودو در كالج مشهور «بره بوف» مونترال درس خوانده، سپس از دانشگاه مونتراال در رشته حقوق لیسانس گرفت، بعد فوق لیسانس خود را در رشته اقتصاد سیاسی در دانشگاه هاروارد به پایان رساند. پس از این موفقیت‌های تحصیلی مدتی در مدرسه علوم سیاسی پاریس و به مدت یكسال هم در مدرسه اقتصاد لندن تحصیلات خود را كامل كرد.
ترودو پس از آغاز كارش در بخش‌های مختلف امور سیاسی دولتی و غیردولتی كبك و كانادا در مونتراال و اتاوا، در سال ۱۹۴۹ به دفاع از كارگران اعتصابی در كبك پرداخت و این آغاز شهرت وی به عنوان یك وكیل و سیاستمدار بود. در سال ۱۹۶۵ نشریه مشهور سیاسی Cite`Libre (شهر آزاد) را در مونتراال بنیاد گذاشت. تقریبا همزمان با تاسیس این نشریه به نمایندگی مجلس در زمان نخست وزیری لستر.بی. پیرسون رسید. مدتی معاون پارلمانی پیرسون بود و در سال ۱۹۶۸ وزیر دادگستری کابینه او شد. پس از كناره‌گیری پیرسون، رهبری حزب لیبرال را برعهده گفت. وقتی به نخست وزیری رسید قوانین مربوط به طلاق، كورتاژ (سقط جنین) و همجنس‌گرایی را تغییر داد و در پاسخ به انتقاد مخالفانش گفت: «دولت کاری به اتاق خواب ملت ندارد.» در انتخاباتی كه دو ماه پس از رسیدنش به صدارت كانادا برگزار شد، حزب لیبرال، با پیروزی چشم‌گیری به رهبری این سیاستمدار جوان به دولت اكثریت دست یافت. ترودو پانزدهمین نخست وزیر تاریخ کاناداست. هنگامی كه در خانه رسمی محل سكونت نخست وزیر كانادا، در شماره ۲۴ خیابان ساسكس در اتاوا، ساكن شد قول داد كانادایی عادلانه بسازد. در اولین قدم‌ها در راستای تقویت فدرالیسم به تقویت بنیاد دوزبانه بودن كانادا پرداخت. وی اصل دو زبان رسمی فرانسه و انگلیسی را به عنوان زبان‌های رسمی كشور به قانون تبدیل كرد. از دیگر اقدامات او نهادینه و قانونی کردن «چند فرهنگی» جامعه کاناداست. طراحی و تصویب «منشور حقوق و آزادی‌ها»ی شهروندان کانادا یکی دیگر از بزرگترین دست آوردهای ترودو بوده است.
بحران اكتبر: نقش تاریخی ترودو در حفظ یک پارچگی کانادا
در سال ۱۹۷۰ به دنبال قوت یافتن ایده و آرمان‌های فدرالیسم ترودو، اوضاع كشور بحرانی شد و در ماه اكتبر این بحران به اوج خود رسید. در این ماه «جبهه آزادیبخش كبك» [FLQ] كه گروهی تروریستی بودند، جنگ را برای جدایی كبك آغاز كردند. جیمز كراس دیپلمات انگلیسی و همینطور پیر لاپورت یكی از وزاری كابینه دولت استان كبك را ربودند. روبر بوراسا نخست وزیر وقت كبك نتوانست كار مهمی در حل بحران انجام دهد. ترودو در ساعات اولیه بامداد روز ۱۶ اكتبر ۱۹۷۰ پرمخاطره‌ترین تصمیم بی‌سابقه تاریخ كانادا را گرفت و آن را در مقابله با جدایی‌خواهان كبك به طور رسمی اعلام كرد.
ترودو با صدور بیانیه‌ای اعلام داشت «منشور حقوق و آزادی‌ها»ی مردم كانادا را به طور موقت لغو خواهد كرد و اگر لازم شد هر كسی را برای حل بحران جدایی كبك دستگیر خواهد كرد.
جبهه آزادیبخش كبك با كشتن «پیر لاپورت» به نخست وزیر پاسخ داد. اما اولتیماتوم ترودو و حضور ارتش كانادا در مونترال و قسمت‌هایی از كبك و اقدامات امنیتی دیگر و از همه مهمتر محبوبیت ترودو، آرامش را به كبك بازگرداند.
انتخاب دوباره تردو به رهبری کانادا
در سال ۱۹۷۲ حزب لیبرال دوباره به پیروزی رسید اما این بار از سوی مردم، ماموریت تشكیل یك دولت اقلیت را به دست آورد. ترودو با ان‌دی‌پی در زمینه برنامه‌های اجتماعی آغاز به کار كرد. بر سر لایحه بودجه با رای عدم اعتماد، دولت اقلیتش برکنار شد. ترودو بعدا گفت که خود این برکناری را مهندسی کرده است. زمانی كه در سال ۱۹۷۴ انتخابات برگزار شد این بار با اكثریت به قدرت رسید.
در سال‌های پایانی دهه ۷۰ رنه لوك به عنوان رهبر پارتی كبكوا در كبك به محبوبیت فراوان رسید و ایده جدایی كبك از كانادا قوت بیشتری گرفت. در انتخابات ۱۹۷۹ ترودو دوباره به حكومت اقلیت دست یافت، اما حاضر نشد دولت تشكیل دهد و از سیاست كناره‌گیری كرد و استعفاء داد و پس از آن كه جو كلارك پس از شش ماه حكومت به عنوان رهبر حزب محافظه‌كار و نخست وزیر نتوانست از مجلس رای اعتماد بگیرد و حكومت محافظه‌كاران سقوط كرد به سال ۱۹۸۰ انتخابات برگزار شد و بار دیگر ترودو به سیاست بازگشت و این بار با رهبری‌اش دولت اكثریت را به دست آورد. در ماه می ۱۹۸۰ رنه لوك برای جدایی كبك اولین رفراندوم را برگزار كرد و در یك جنگ تبلیغاتی ــ شخصیتی ترودو و رنه لوك با سخنرانی‌های متعدد خود، به مقابله با یكدیگر پرداختند و دست آخر فدرالیست‌ها با به دست آوردن ۶۰ درصد آرا به جدایی كبك «نه» گفتند. ترودو در پیروزی فدرالیست‌ها، نقشی كلیدی بر عهده داشت. این پیروزی نقطه عطف و همینطور دست آورد درخشان سیاسی ترودو توصیف شده است.
روز ۱۷ آوریل ۱۹۸۲ ملكه الیزابت دوم، ملكه انگلستان به كانادا آمد و در این روز ترودو و كانادا، قانون اساسی جدید كانادا را به تصویب رساندند. حقوق و اختیارات کامل قانون‌گذاری به پارلمان کانادا منتقل شد. در دو سال آخر این دوره از صدارت ترودو، كانادا با مشكلات اقتصادی بسیار روبرو شد. ترودو شروع به عرضه آرمان‌های خود در جهان كرد و به معرفی برنامه و طرح خود برای جلوگیری از گسترش تولید سلاح‌های اتمی پرداخت و پس از پایان یافتن دوره حكومتش به سال ۱۹۸۴ استعفاء داد و این بار برای همیشه از سیاست كناره‌گیری كرد.
پس از نزدیك به چهل سال حضور در صحنه سیاسی تاریخ كانادا، ترودو به وكالت برگشت و همیشه هر جا كه سخن می‌گفت، كانادا همچنان شنونده این سیاستمدار پرجذبه بود.
در سال‌های آخر عمر خود، مرگ پسرش میشل در اثر ریزش بهمن در كوههای ونكوور او را بسیار اندوهگین كرد و چیزی نگذشت كه در ۲۸ سپتامبر سال ۲۰۰۰ پس از سال‌ها مبارزه با سرطان پروستات در نبرد با این بیماری از پای درافتاد.
پیر الیوت ترودو یكی از برجسته‌ترین نخست وزیرانی است كه تاریخ كانادا به خود دیده است. فرودگاه بین‌المللی مونترال به یاد و احترام این سیاستمدار كه از ازهم‌گسیختگی كانادا جلوگیری كرد، به نام او نام‌گذاری شده و اكنون با نام فرودگاه بین‌المللی پیرالیوت ترودو یا به اختصار PET هر ساله دروازه‌ای است برای ورود هزاران نفر و از جمله مهاجران، به كشور هزاران دریاچه و رودخانه، كشور پهناور و سبز، پر بركت و پرآب كانادا.
ثبت دیدگاه