جمعیتشناختی بازار کار
یکی از گروههای کاری که میزان تغییرات در آنها بسیار عمیق و چشمگیر خواهد بود گروه سنی 55 سال به بالاست. در سال 2012، فقط در کشور ژاپن اعلام شد که 30 درصد جمعیت کشور یا کمی بیش از این میزان بالاتر از 55 سال سن دارند اما تا سال2030 میلادی، 64 کشور از کشورهای دنیا وضعیتی مشابه ژاپن را خواهند داشت (در آن زمان جمعیت بالای 55 سال در ایالات متحده امریکا 34 درصد کل جمعیت خواهد بود و اروپا با 36 درصد جمعیت بالای 55 سال رتبه اول را از آن خود خواهد ساخت).
در آینده یکی از دلایل اصلی برای بازنشستگی زودهنگام همچنان موضوع سلامتی خواهد بود اما 39 درصد افراد هم بازار کار را فقط برای داشتن اوقات فراغت بیشتر ترک خواهند کرد. عده بیشتری نیز برای مقابله با هزینههای روزافزون مربوط به سلامتی از جمله هزینه مراقبتهای درازمدت، درصدد یافتن راههای تازه برخواهند آمد.
برخلاف رویه پیشین مهاجرت در مناطق گرم جنوبی امریکا که با نام پدیده Sunbelt migration شناخته میشد، اکنون دیگر افراد بازنشسته تمایل چندانی به جابهجایی ندارند. با نزدیک شدن به انتهای دوران «بومرها» در سال 2030 میتوان انتظار کاسته شدن از آهنگ رشد اقتصادی را نیز داشت.
درهمین حال یکی دیگر از نگرانیهایی که وجود خواهد داشت حضور تعداد زیادی از نسل ملینیوم یا هزاره خواهد بود که به کالج یا دانشگاه نرفتهاند. مرکز تحقیقی PEW در نظرسنجی اخیر خود به این نتیجه دست یافت که افراد گروه سنی ملینیال که شاغل هستند (در حال حاضر 25 تا 32 ساله) و دارای دیپلم دبیرستان هستند، از نظر متوسط درآمد سالانه 18 هزار دلار کمتر از همتایان فارغالتحصیل خود از کالجها درآمد دارند. علاوه بر این احتمال بیکار شدن آنها هم چهار برابر بیشتر (12 درصد) و احتمال زندگی کردن آنها زیر خط فقر هم سه برابر بیشتر است (22 درصد).
در نقطه مقابل، متوسط افراد در سن بازنشستگی در حال حاضر 4.2 سال بیشتر از موعد مقرر بازنشستگی خود در فضای بازار کار میمانند و تقریبا 70 درصد آنها برای بعد از بازنشستگی خود به دنبال نوعی از اشتغال هستند. این موضوع بازنشستگی منعطف و نیز داوطلب شدن افراد برای ارائه مهارتهای خود بدون هر نوع چشمداشت مالی را نیز شامل میشود.
در زمینه امنیت و خدمات اجتماعی نیز قطعا با تغییرات بزرگی مواجه خواهیم بود. مدل امنیت و خدمات اجتماعی قرن بیستمی بر پیشفرض 150 نیروی کار در ازای 1 نیروی بازنشسته طراحی شده است. تا سال 2030 باید این انتظار را داشته باشیم که در ازای هر بازنشسته فقط دو نیروی کار در بازار کار وجود داشته باشد. چنین تغییری قطعا تغییرات بزرگتری را در زمینه سیاستگذاریها در پی خواهد داشت زیرا تا سال 2030 فقط ملینیالها 30 درصد انتخابکنندگان را تشکیل میدهند و در همین گروه هم آنها که فقط دیپلم دبیرستان دارند با نرخ بیکاری 12 درصدی درگیر خواهند بود و این یعنی به وجود آمدن فضایی مملو از نارضایتی مدنی. با توجه به این که تا سال 2020 حدود 80 میلیون ملینیال در ایالات متحده وجود خواهند داشت، باید آنها را نیروی سیاسی تعیینکننده و مهمی به حساب آورد.
بازار کار پس از بازنشستگی به ویژه در میان افراد بالای 55 سال به نیروهای موفقی نیاز خواهد داشت که بتوانند بر وظایف اصلی و قابلیتهایشان بهخوبی متمرکز شوند. علاوه بر این به دلیل افزایش میزان خدمات ارائه شده از سوی کهنسالان به کهنسالان دیگر، این احتمال هم بسیار بالا خواهد بود که بازارهای کار موازی از جمله ساخت مراکز و امکانات خدماتی جدید تقویت شوند (برای مثال ایجاد کامیونیتیها، سراهای سالمندان و خانههای مراقبتهای ویژه تازه) که البته این امر سبب خواهد شد تا به نیروهای بیشتری برای مدیریت، نصب و تعمیرات سختافزاری و نرمافزاری این اماکن نیاز پیدا شود تا بتوان آنها را به شیوه بهتر وبهروزتری اداره کرد.
فراتر از افق بازار کار
در این مقاله به برخی از بخشهای کمتر متعارف دنیای بازار کار در آینده پرداختیم که برخی از آنها نیز بسیار هیجانانگیز خواهند بود از جمله تکنولوژی چاپگرهای سهبعدی و تاثیر آنها بر آینده بازار. آیا اینها نشانههایی هرچند کوچک از آینده بزرگی هستند که در آن نیاز دائمی بشر به «کار برای زنده ماندن» از میان خواهد رفت؟ با وجود این که هنوز تصور مشخصی از جزئیات فیزیکی و اقتصادی که به این «قوی سیاه» شکل و حیات بخشیدهاند وجود ندارد، شکی نیست که عناصر فرهنگی و ارزشی خواهند توانست بر نحوه تلقی و نگاه ما از مفهوم کار در آینده نزدیک تاثیری بسزا داشته باشند.
این روزها بسیاری از بومرهای بازنشسته از ذهنیت قدیمی «کار فقط برای پول» فاصله گرفتهاند. بسیاری از آنان اکنون بدون هیچگونه چشمداشت مادی (به شیوه سنتی)، تلاش میکنند تا برای جامعه خود مولد و فراهمکننده ارزشها باشند.
در مقابل بسیاری از فارغالتحصیلان دبیرستانی نسل ملینیوم نیز بر این باورند که کار اصل و مرکز زندگی شخصی و اجتماعی فرد نیست و اغلب کار را «فقط عاملی برای گذران زندگی» میدانند (42 درصد از پاسخدهندگان به نظرسنجی PEW).
با توجه به تغییر نوع نگاه افراد و گروههای جمعیتشناختی نسبت به دنیای کار و نیز تحول ارزشهای اجتماعی، خواهیم دید که تاثیر این تغییرات بر آینده بازار کار کمتر از تاثیرات تکنولوژیکی و اقتصادی نخواهد بود. آینده همیشه بیش از آن که تحت تاثیر اتوماسیون یا رکود اقتصادی باشد، حاصل مجموعه گستردهای از عوامل تاثیرگذار بر یکدیگر و تغییر در نگرشهایی بوده که رفتارهای بشری را سبب میشوند.
ثبت دیدگاه