پزشکی که به میلیون‌ها انسان عمر دوباره داد
علی شریفیان
روز ۲۳ ژانویه سال ۱۹۲۲ روز یکی از بزرگترین کشفیات علم پزشکی، روز«تولد دیگر» و دوباره میلیون‌ها میلیون انسان شد. در این روز دکتر فردریک گرانت بنتینگ، پزشک جوان کانادایی توانست انسولین را بر روی اولین بیمار خود که از بیماری دیابت (بیماری قند) رنج می‌برد، آزمایش کند. تزریق انسولین به لئونارد تامپسون نوجوان چهارده‌ساله نتیجه‌ای درخشان داشت و این نوجوان که بر اثر اختلال در غده پانکراس خود مانند هزاران هزار انسان دیگر در کانادا و میلیون‌ها تن دیگر در جهان رنج می‌برد و در انتظار مرگ زودرس خود بود، درمان شد و زندگی دوباره یافت.
انسولین ماده‌ای است که غده پانکراس، لوزالمعده برای تبدیل قند به انرژی در بدن تولید می‌کند. غده لوزالمعده، غده‌ای به وزن حدود صد گرم است که ترشحات آن مستقیما وارد روده می‌شود و برای هضم پروتئین، چربی‌های مختلف و کربوهیدرات کارکرد مهمی دارد. در کسانی که به بیماری قند مبتلا می‌شوند، این غده که در بالای شکم، پشت معده و در نزدیکی طحال قرار دارد، درست کار نمی‌کند.
کشف انسولین به وسیله دکتر بنتینگ انقلاب بزرگی در داروسازی و علم پزشکی بود و تا به امروز جان میلیون‌ها میلیون انسان را از مرگ نجات بخشیده و به آنها عمر دوباره داده است. کشف بزرگ این پزشک جوان و انسان بزرگوار به دنبال ایمان و باور و تلاش خستگی‌ناپذیر، به وسیله انسانی وارسته که به سادگی نمی‌توانست رنج همنوعان خود را ببیند، بدست آمد.
کشف انسولین که به بیماران دیابتی، آنها که مرض قند دارند، کمک می‌کند تا تبدیل قند در بدن آنها سیر طبیعی خود را طی کند و به انرژی تبدیل شود، برای بنتینگ یک شبه شهرت، اعتبار و احترامی جهانی به همراه آورد و با این دست‌آورد بزرگ تاریخ پزشکی، افتخاری بزرگ نصیب کانادا شد. دکتر بنتینگ اولین کانادایی بود که جایزه پرافتخار نوبل را برای کشف بزرگ خود بدست آورد. دربار انگلستان با افتخار به او لقب «سر Sir» اعطاء کرد و از همه اینها مهم‌تر امید و زندگی را به میلیون‌ها انسان بازگرداند. کشف انسولین یکی از بزرگترین کشفیات علمی و پزشکی در طول تاریخ و در قرن بیستم بوده است. در اواخر قرن نوزدهم و در سال‌ها و دو دهه آغازین قرن بیستم دانشمندان زیست‌شناس همراه با داروسازان و پزشکان دریافته بودند که علت بیماری دیابت ناکارآیی پانکراس است اما دارو و درمانی برای این بیماری مرگ‌آور نداشتند. دکتر فردریک بنتینگ اما اولین کسی بود که پس از تحقیق و مطالعه بسیار نیمه شب سی و یکم اکتبر سال ۱۹۲۰ راه چاره آن را در دفترچه یادداشت کنار تختخواب خود، به نگارش درآورد و از روز بعد پیگیرانه به دنبال عملی ساختن این راه چاره برآمد. او توانست با استفاده از پانکراس سگ و آزمایش‌های متعدد بروی آن، انسولین بسازد و پس از آزمایش موفقیت‌آمیز آن روی سگ‌ها، بالاخره اطمینان یافت که در مورد انسان هم کارگر خواهد افتاد و کار پیگیر این چهره بزرگ تاریخ پزشکی کانادا و جهان با همراهی تنها همکارش دکتر چارلز بست جوان، بالاخره به کشف داروی حیات‌بخش انسولین ختم شد.
فردریک گرانت بنتینگ فرزند یک خانواده کشاورز بود. او در سال ۱۴ نوامبر ۱۸۹۱ در مزرعه‌ای در نزدیکی شهرک کوچک آلستون در استان انتاریو زاده شد. فردریک پس از مدتی کار در مزرعه با فراهم آمدن شرایط، به تحصیل خود ادامه داد. او ابتدا علوم طبیعی و بدنبال آن در رشته پزشکی دانشگاه Western Ontario درس خواند و بالاخره پس از اتمام تحصیلات خود راهی جبهه‌های جنگ جهانی اول شد تا به مصدومین و مجروحین جنگ کمک کند. در بازگشت مدتی به کارکم رونق پزشکی در شهرک لندن انتاریوی آن زمان مشغول بود اما کم کم فکر کشف دارویی برای دیابت، مرض قند، او را به تورنتو بازگرداند. در حالی که در اوائل دهه ۱۹۲۰ به تدریس داروسازی در دانشگاه تورنتو مشغول بود، مدام در فکر کار بزرگ خود بود و پس از کشمکش بسیار با مقامات بوروکرات مسئول امور درمانی آن روزگار توانست آزمایشگاه و امکانات حداقلی برای انجام آزمایش‌های ضروری برای کشف خود در اختیار داشته باشد. او در طول تابستان گرم سال ۱۹۲۱ توانست به رویای بزرگ خود جامه‌عمل بپوشاند و گام‌های مهم عملی بسیاری برای کشف علمی خود بردارد.
این پزشک انسان‌دوست زمانی که در پروسه کشف و ساختن انسولین بود، سرمایه‌های بزرگی را که برای اجرای کردن پروژه بزرگ و دستیابی به هدف زندگی بخش خود نیاز داشت و از سوی سرمایه‌داران سودجو همسایه جنوبی، آمریکا به او پیشنهاد می‌شد، رد کرد. در یک مورد یک سرمایه یک میلیون دلاری را که در آن زمان پول هنگفتی بود، علیرغم نیاز شدید خود به پول برای انجام آزمایشات، نپذیرفت و پس از کشف و عرضه‌ی انسولین نه خود از آن استفاده تجاری کرد و نه گذاشت هیچکس دیگر از این داروی حیاتی، منفعت‌طلبی کند و استفاده تجاری ببرد. به پاسداشت این کشف بزرگ “فدراسیون بین‌المللی دیابت” روز ۱۴ نوامبر، زادروز دکتر فردریک گرانت بنتینگ را “روز جهانی بیماری دیابت” قرار داده است.
فردریک بنتینگ بزرگ در همین جا متوقف نشد، او پس از کشف بزرگ و حیات‌بخش خود، تلاش کرد در زمینه‌های گوناگون درمانی با کشفیات دیگر خود به هم‌نوعانش یاری برساند و در راستای رسیدن به هدف‌های بزرگ انسانی خود در روز ۲۱ فوریه ۱۹۴۱ به عنوان رئیس کمیته تحقیقات و پژوهش‌های ملی کانادا برای تکمیل وسایل ایمنی پزشکی برای خلبانان جنگی که تازه شروع شده بود به مقصد انگلستان در هوای برفی و یخبندان زمستانی به پرواز درآمد که هواپیما بر اثر شرایط بد جوی دراستان نیوفاوندلند، از استان‌های منطقه اقیانوس آتلانتیک کانادا سقوط کرد و این پزشک انسان‌دوست و انسان بزرگ جان خود را در سن ۶۹ سالگی از دست داد. دکتر فردریک بنتینگ، یکی از چهره‌های بزرگ علمی کانادا و جهان است.
ثبت دیدگاه