قرن حاضر را قرن مهاجرت نام نهاده‌اند چرا که بر اساس آمار سازمان ملل بیشترین میزان مهاجرت بشر در طول تاریخ در حال انجام است و به دلیل واقعیت‌های جمعیتی این روند در سال‌های آینده رو به افزایش خواهد بود. البته رقم کل مهاجرین در جهان به نسبت کل جمعیت آن چندان زیاد نیست (کمی بیش از ۳ درصد کل ساکنان زمین) اما همین میزان هم نسبت به گذشته افزایش چشم‌گیری داشته و چون برخلاف گذشته دلایلی چون جنگ، نسل‌کشی قومی یا مسائل سیاسی کمتر از گذشته عامل این موج مهاجرت بوده است پرسش‌ها و مسائل جدیدی را با خود به همراه آورده است. از آن جا که موضوع مهاجرت برای بسیاری از خوانندگان وب سایت شرکت کنپارس جذاب بوده و سوالاتی در این مورد مطرح کرده‌اند این موارد را با آقای دکتر مختاری مدیر شرکت مهاجرتی کنپارس مطرح کرده‌ایم که نتیجه این گفتگو در اینجا تقدیم شما عزیزان می‌شود.
در ابتدا لطفاً تعریفی از مفهوم مهاجرت ارائه نمایید؟
درباره مهاجرت تعاریف متعددی مطرح شده اما به نظر می‌رسد ساده‌ترین آنها موثرترین تعریف باشد: «مهاجرت عبارت است از جابه‌جایی مردم از مکانی به مکانی دیگر به منظور کار یا زندگی».
این جابجایی ممکن است داخل مرزهای یک کشور باشد یا خارج از آن. البته برخی تاکید دارند که مسئله مهاجرت زمانی معنا دارد که بین کشورها باشد یعنی مهاجر تصمیم بگیرد که در کشور دیگری ساکن شود اما واقیت این است که این موضوع همه جا صادق نیست. مثلاً در خود کانادا که استان‌های مختلف توسط دولت‌های استانی با اختیارات خیلی زیاد اداره می‌شوند جابجایی یا مهاجرت بین استانی و درون کشوری هم مسئله مهمی است. الان مثلا نگرانی‌های دولت استان کبک کانادا در از دست دادن نیروهای متبحر نظیر پزشکان متخصص و مهاجرت آنها به استان‌های دیگر یا آمریکا اگر به فرض از نگرانی مسئولان کشورهای جهان سوم بیشتر نباشد کمتر نیست. خصوصاً که مسئولان دولت کبک باید استانداردهای بالاتری را هم در امور بهداشت و درمان حفظ کنند.
اجمالاً اینکه مهاجرت ترک وطن است حال ممکن است احساس یا تفسیر یک نفر از وطن یک کشور باشد و آن دیگری یک شهر. در خود ایران ممکن است تجربه جابجایی که یک دانشجوی شهرستانی، زمانی که برای ادامه تحصیل و زندگی به تهران می‌آید احساس می‌کند از یک کانادایی که به آمریکا مهاجرت می‌کند عمیق‌تر و جدی‌تر باشد. نکته‌ای که مهم است قصد «ماندن» است. مهاجر ولو برای مدت چند ماه، تصمیم می‌گیرد که بماند (مهاجرین فصلی یا موقت) درحالیکه مثلا یک توریست ماندن را هدف خود قرار نمی‌دهد هر چند که ممکن است سفرش چندین ماه و چه بسا بیش از یک سال طول بکشد.
آیا مهاجرت انواع گوناگونی دارد؟
مهاجرت هم انواع گوناگون دارد و هم دلایل یا علل متنوعی عامل آن است. بسته به ملاک‌های مختلف تقسیم‌بندی هم متفاوت می‌شود. مثلا بر اساس رعایت موازین و مقررات حقوقی ممکن است مهاجرت قانونی یا غیرقانونی باشد؛
ممکن است داخلی (درون کشوری) یا خارجی (بین کشوری) باشد؛
ممکن است بر اساس مدت زمان، مهاجرت فصلی، موقت یا دایم باشد؛
دلایل مهاجرت هم متنوع و گسترده هستند مثلاً به دلایل اجتماعی (ایجاد محدودیت برای اقلیت‌های قومی، زبانی یا دینی)، بلایای طبیعی، وقوع جنگ، شرایط سیاسی، بحران‌های اقتصادی و یا ترکیبی از چند عامل مختلف.
ممکن است دلایل مهاجر برای اخذ تصمیم درونی یا بیرونی باشد یعنی ممکن است مجموعه عوامل بیرونی مهاجر را مجبور به مهاجرت کنند و یا اینکه خودش با انتخابی آزاد به این نتیجه برسد.
ممکن است دلایل مهاجرت به شرایط محل زندگی فعلی بازگردد و یا به جاذبه‌های مقصد؛ مثلا کسانی که از آمریکا به کانادا مهاجرت می‌کنند (و تعداد آنها هم کم نیست) در مجموع جاذبه‌های کانادا را بیشتر می‌دانند در حالیکه کسانی که از کشورهای درگیر جنگ داخلی در آفریقا مهاجرت می‌کنند در بدو امر می‌خواهند خود را از محل خطر دور کنند و شرایط و ویژگی‌های مقصد در درجه دوم اهمیت قرار دارد.
چگونه می‌توان مهاجرت موفقی داشت؟
قبل از هر چیز باید در جستجوی دلایل و انگیزه‌های مهاجرت در خود بود. برای بسیاری از افراد این دلایل چندان روشن نیست یا بر پایه اطلاعات نادرست قرار گرفته است. برخی از افراد دوقطبی شدیدی از فضای داخل و خارج ایران برای خود ترسیم می‌کنند که در یک سو همه دشواری‌ها و نقاط منفی قرار گرفته و در سوی دیگر همه مثبت‌ها. برخی دیگر تجارب کوتاه مدت و توریستی خود از اقامتی موقت را به تمامی شرایط زندگی در خارج از ایران تسری می‌دهند. واقعیت چنین نیست.
زندگی در خارج از ایران و در مدرن‌ترین کشورها هم می‌تواند بسیار سخت باشد خصوصاً برای کسانی‌که خود را برای این سختی‌ها آماده نکرده باشند. مهاجرت نسخه‌ای نیست که بتوان برای همه نوشت. علی‌الخصوص که بسیاری از ساکنان امروز ایران به دلیل شرایط خاص اقتصادی سالیان و دهه‌های اخیر به «راحت پول درآوردن» و «بی‌محابا» خرج کردن عادت کرده‌اند. شما این سخن را به کرات از ایرانیان مهاجر می‌شنوید که: «هیچ جا به راحتی ایران نمی‌توان پول درآورد.» بخشی از این ادعا درست است.
نکته دوم این است که ببینیم چقدر برای زندگی جدید آمادگی داریم. این آمادگی ابعاد مختلفی دارد. مثلا باید ببینیم سطح مهارت‌های زبانی ما چقدر است؟ سطح معلومات فنی ما چه میزان است و چقدر با سطح جهانی فاصله دارد؟ از همه مهم‌تر انتخاب کشور مناسب برای مهاجرت است.
در هر مرحله هم باید این سوال را مرتباً از خودمان بپرسیم که اگر در ایران بمانیم و در مسیر زندگی خود تغییرات مناسبی بدهیم آیا موفق‌تر نخواهیم بود؟
به موضوع کشور مناسب اشاره کردید. چه عواملی در انتخاب کشور مقصد مهم هستند؟
اولین مسئله این است که آن کشور تا چه میزان توانایی پاسخگویی به نیازهای شما را دارد. مثلا اگر شما در اندیشه زندگی بر مبنای استانداردهای بالا هستید آیا استانداردهای کار و زندگی در آن کشور آنقدر بالا هست که به زحمت مهاجرت بیارزد. مثلا می‌توان پرسید موج عظیم مهاجرت و خروج میلیون‌ها دلار ثروت به کشورهای حاشیه خلیج فارس واقعا به همان نسبت منجر به احساس رضایت شده است؟
دوم اینکه شرایط این کشور برای مهاجرین چیست؟ آیا دارای سیاست‌های روشن جذب مهاجر هست یا نه؟ در حال حاضر کم نیستند کسانی‌که به امید مهاجرت و کسب اقامت دائم در آینده برای ادامه تحصیل به کشورهای اروپایی می‌روند و پول و عمر خود را تباه می‌کنند. کسانی که الان ۲ و حتی ۳ فوق لیسانس گرفته‌اند و همچنان با ادامه تحصیل دفع‌الوقت می‌کنند تا فرجی حاصل شود. چون اکثریت قریب به اتفاق این کشورها سیاست‌های فراگیری برای جذب مهاجر ندارند این افراد چشم‌انداز روشنی پیش رو ندارند و تازه اگر بعد از سالها بتوانند اقامت بگیرند کسی پاسخ‌گوی عمر و سرمایه تلف شده آنها نیست. برعکس کشورهایی چون کانادا یا استرالیا که استانداردهای زندگی هم در آنها بسیار بالاست، به شدت در پی جذب مهاجر هستند و برنامه‌های متنوعی در این باره دارند. در واقع، آنها به ما و توانایی‌های ما نیازمند هستند و مسئله مهاجرت در این کشورها به نوعی معامله پایاپا شبیه است. بدین معنا که این کشورها بر اساس مقررات و تنظیماتی که دارند برای کسانی در خارج از مرزهایشان فرصت‌هایی فراهم می‌کنند تا در مقابل از دانش و توانایی‌های آنها در زمینه‌هایی که کمبود دارند استفاده کنند. این نوع نگاه سبب می‌شود که مهاجر در کشور جدید احساس تحقیر نکند.
اگر این مورد را مثلاً با حضور مردمان افغانستان در کشور خودمان مقایسه کنیم که حضورشان نه از سر نیاز ما بلکه به دلیل مشکلات خودشان بود و توام با هزینه‌های زیاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی برای ما شده بود این تفاوت محسوس‌تر خواهد بود.
مسئله سوم انطباق شرایط ما با نیازهای آن کشور است. مثلا اگر این دو کشور- استرالیا یا کانادا- شرایطی را برای جذب مخاطب اعلام کرده‌اند بهتر است این شرایط را ارزیابی کنیم و ببینیم که آیا این شرایط با ما نسبتی دارد یا نه. اگر چنین نباشد عاقلانه‌ترین راه این است که یا مسیرهای دیگر را بررسی کنیم یا خود را با این شرایط منطبق کنیم. اگر برعکس، بخواهیم با طی مسیرهای غیرقانونی و نااستوار چون سندسازی میانبر برویم ولو اینکه بتوانیم ویزای مهاجرت بگیریم بعداً به مشکل برخورد خواهیم کرد چرا که پشت سر این قوانین و مقررات دلایل منطقی و مهمی وجود دارد.
رجوع به دفاتر حقوقی و مهاجرتی نظیر کنپارس چه مزایایی دارد؟ آیا این کار ضرورت دارد؟
برای برخی از انواع ویزای مهاجرت نظیر سرمایه‌گذاری فدرال یا کبک بهره‌گیری از خدمات این دفاتر (البته نوع مجاز و معتبر آنها) ضرورت دارد و بدون این کار و اقدام مستقیم از سوی فرد متقاضی مثمر ثمر نخواهد بود.
در مورد ویزاهای نیروهای متخصص هم استفاده از خدمات دفاتر معتبر حقوقی و مهاجرتی مزایای غیرقابل انکاری دارد. کار تکمیل فرم‌ها و تهیه نامه‌های مختلف یک کار دقیق و تخصصی است. بی‌دقتی و اشتباه در آن می‌تواند کل پرونده را دچار مشکل کند. تجربه به ما ثابت کرده که اگر خود فرد بخواهد این کارها را شخصاً انجام دهد زمان بسیاری را مصروف خواهد کرد و گاهی تا مدتها در همین مرحله متوقف می‌ماند. الان که تعداد مشاغل مورد پذیرش دولت فدرال محدود شده، دقت در تکمیل فرم‌ها و بررسی متن نامه اشتغال به کار مهم‌تر شده است. فراموش نکنیم که این عرصه محل آزمون و خطا نیست.
مورد دیگر، انجام پرداخت‌های قانونی و همچنین پیگیری‌های بعدی است که دفاتر مهاجرتی این کارها را به راحتی انجام می‌دهند اما بعضاً برای مردم عادی مشکل است. حتی مواردی داشته‌ایم که نامه یک متقاضی عادی به دلیل خطای شرکت پست به دستش نرسیده و وی هم بی‌خبر مانده است. چنین اتفاقاتی در مورد دفاتر نزدیک به صفر است. معمولاً افسران اداره مهاجرت هم دقت بیشتری در مورد پرونده‌های این‌گونه دفاتر اعمال می‌کنند چون می‌دانند که وکلا افراد پیگیری هستند و خطاهای احتمالی را به حال خود رها نمی‌کنند.
علاوه بر این، دفاتر اگر واقعاً فعال باشند آخرین اخبار و تغییرات را به اطلاع مشتریان می‌رسانند در حالیکه افراد عادی معمولا از این گونه اخبار بی‌اطلاع می‌مانند یا اطلاعاتشان مبتنی بر شنیده‌های نامعتبر است.
بسیاری از دفاتر خدمات ویژه‌ای هم برای سایر نیازها نظیر آمادگی برای مصاحبه یا تهیه امکانات اولیه در کانادا ارائه می‌دهند و بدین ترتیب آسودگی خیال برای مشتریان فراهم می‌کنند.
توانمندی‌ها و قابلیت‌های شرکت شما، کنپارس نسبت به سایر شرکت‌های فعال در این عرصه چیست؟
ضمن احترامی که برای تمامی همکاران خود قائلیم باید بر این نکته تاکید کنیم که فعالیت‌های کنپارس اصلاً قابل مقایسه با سایر شرکت‌ها نیست. بخش مهمی از این تفاوت به دلیل تفاوت در شعار و دیدگاه محوری ماست. ما همانطور که در سرفصل همه کارهایمان تاکید کرده‌ایم به موفقیت مهاجرین ایرانی در کانادا می‌اندیشیم و نه فقط دریافت ویزای مهاجرت. این نکته در مجموعه خدمات کنپارس که اکثریت قریب به اتفاق آنها منحصربفرد است دیده می‌شود.
مثلا وب سایت کنپارس سرشار از اطلاعات و اخبار مهم برای علاقه‌مندان به مهاجرت و حتی تازه‌واردان به کاناداست. در میان این اخبار، اخبار منفی اما حقیقی درباره کانادا کم نیست. افراد بسیاری روزانه به این وب سایت سر می‌زنند و به همین دلیل از نظر میزان استقبال از رتبه بالایی برخوردار است. اگر دوستان یک بار به این وب سایت مراجعه کنند متوجه تفاوت لحن و نگاه ما به مقوله مهاجرت و حجم خدمات و اطلاعات ارائه شده در آن خواهند شد. این وب سایت هم اکنون به یکی از منابع اطلاعاتی موثق درباره کانادا و مهاجرت به این کشور مبدل شده است.
علاوه بر این طیف گسترده‌ای از خدمات دیگر نظیر برگزاری کارگاه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی در موضوعات مختلف، تهیه بسته‌های شخصی اطلاعاتی کاریابی و سرمایه‌گذاری و بسته خدماتی ویژه پزشکان از دیگر خدمات کنپارس است که علاقه‌مندان می‌توانند جزییات هر یک را در وب سایت ما ببینند. البته در آینده نزدیک بر گستردگی این خدمات افزوده خواهد شد که ما جزییات آن را به زودی اعلام می‌کنیم.
علاقمندان به مهاجرت چگونه می توانند از خدمات مشاوره ای کنپارس استفاده کنند؟
اگر درباره انواع ویزاها و یا داشتن امتیاز لازم سوال دارند توصیه می‌کنیم که در ابتدا به اطلاعات وب سایت مراجعه کنند. توضیحات مفصلی در این باره در وب سایت موجود است. همچنین یک فرم آن-لاین برای محاسبه امتیاز و بررسی وضعیت وجود دارد که نتیجه بررسی را در کمتر از ۲۴ ساعت به متقاضی اعلام می‌کند. علاوه بر اینها هر کس که پرسشی دارد می‌تواند با دفتر کنپارس تماس بگیرید یا با تعیین وقت قبلی در دفتر شرکت حضوراً با یکی از کارشناسان گفتگو کند. لازم به یادآوری است که این گونه خدمات رایگان است.
آیا برای انتخاب شرکت‌های مهاجرتی توصیه‌های خاصی دارید؟
نظیر هر موضوع دیگری که مورد علاقه عموم قرار می‌گیرد در حوزه مشاوره مهاجرت هم تخلفات زیادی انجام می‌شود. هم به صورت آشکار و هم پنهان. شکل آشکار آن این است که افرادی که مجوز رسمی این کار را از سوی دولت کانادا دریافت نکرده‌اند به این کار اقدام می‌کنند. شناسایی این موارد بسیار ساده است چون این افراد باید مجوز لازم را داشته باشند.
به شکل پنهان اشاره کردید. منظور شما از پنهان چیست؟
شکل پنهان این اتفاق به اشکال مختلف توسط برخی دفاتر مجوزدار اتفاق می‌افتد. مثلاً کسانی مجوز گرفته و دفتری افتتاح کرده‌اند اما امور آن را به دست افراد فاقد صلاحیت سپرده‌اند و نظارت موثری انجام نمی‌دهند به گونه‌ای که حتی منجر به ایجاد وقفه در پروسه مهاجرت افراد شده است. یا برخی افراد به دلیل مشغله‌های متعدد، اطلاعات خود را به‌روزرسانی نمی‌کنند و برای مشتریان خود مشکلاتی فراهم می‌آورند. البته تعداد این افراد زیاد نیست اما به هر حال به دلیل اهمیت موضوع مهاجرت، توصیه می‌کنیم که قبل از انتخاب وکیل و مشاور، با دقت و حوصله تحقیق کنید. از طریق وب سایت دفاتر، مراجعه حضوری، بررسی خدمات و برنامه‌ها و همچنین با پرس و جو از افراد دوست و فامیل که تجربه قبلی دارند و می‌توانند نقاط قوت و ضعف دفتر مربوطه را به شما اطلاع دهند دست به انتخاب بزنید.
به موضوع اشتغال در کانادا اشاره کردید. کدام مشاغل در این کشور آینده بهتری دارند؟
به صورت عمومی هر کس که کار تخصصی خودش را به خوبی بشناسد و مهارت‌های زبانی در حد نیاز کاری و برقراری ارتباط با مشتریان و همکاران خود را بداند می‌تواند در کانادا موفق باشد البته در برخی مشاغل، مهاجر نیازمند به آموزش در کالج یا دانشگاه برای به روز کردن معلومات و مهارت‌های خود است. اما صرفنظر از این نکته کلی، در رشته‌هایی که دولت کانادا و دولت کبک اعلام نیاز کرده‌اند احتمال موفقیت افرایش می‌یابد. به عنوان مثال در حوزه بهداشت عمومی و مشاغل مرتبط نظیر پزشکی و پرستاری این نیاز به شدت بالاست به گونه‌ای که کسی که در این حوزه‌ها مدارک و مجوزهای مورد نظر دولت کانادا را کسب کند بیکار نمی‌ماند و بلافاصله با شرایط خوب جذب بازار کار می‌شود. نکته مهم این است که به دلیل واقعیت‌های جمعیتی، وضعیت شغلی این افراد در دو دهه آینده مرتباً بهتر خواهد شد. ما بر روی وب سایت کنپارس هم در این باره و هم در مورد رشته‌های مورد نیاز، توضیحات مفصلی بیان کرده‌ایم که علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به آنها یا تماس با کارشناسان کنپارس از جزییات آن مطلع شوند.