تسلط نسبی به زبان فرانسه برای مهاجران غیرفرانسوی زبان استان کبک،  یکی از دشواریهای است که این گروه از مهاجران، در رسته های گوناگون کاری و تحصیلی، با آن رودرو می شوند و چه بسا که گذر از این سد سترگ یا در پشت آن ماندن سنجه ای می شود برای آن چه «موفقیت» یا «عدم موفقیت» در روند مهاجرت به کبک نامیده می شود. در سلسله مقالاتی که خواهیم نوشت، به تاریخ ورود زبان فرانسه به آمریکای شمالی، جایگاه¬های متغیر آن در کانادا، وضعیت زبان فرانسه در استانِ کبک، مهاجران و فرانسه زبانی و دیگر مسایل وابسته به آن می¬پردازیم تا بتوانیم چهرۀ روشنی از این موضوع را نشان دهیم.

۱. حضور تاریخی فرانسویان در کبک

الف. زبان فرانسه همراه با ژاک کارتیه (Jacques Cartier) و سربازانش  به آمریکای شمالی راه می یابد. کارتیه که از سوی فرانسوای اول، پادشاه فرانسه، به عنوان فرماندۀ گروه برگزیده می¬شود، در سه دوره به این سفر دور و دراز می رود ( ۱۵۳۴، ۱۵۳۵ و ۱۵۴۱) و پای نخستین فرانسه زبانان را به غرب سرزمینی که، بسیار دیرتر، کانادا نامیده می-شود می¬گشاید. هدف اصلی پادشاه فرانسه، و دیگر کشورهای اروپایی، از فرستادن ژاک کارتیه و همراهانش پیدا کردن راهی کم هزینه¬تر برای دسترسی به منابع و ثروتهای آسیایی (هند و چین) است. یادآوری کنیم که راههای متعارفی که از اروپا به سوی کشورهای نامبردۀ آسیایی می¬رفت به تمامی زیر فرمانروایی امپراتوری عثمانی بود و همین قدرت سیاسی و نظامی هم بود که قیمت و امنیت رفت و آمد کالاها را تعیین می¬کرد. کارتیه در طی این سفرها، منطقه¬ای را که کشف می¬کند، «فرانسۀ نو» نام می¬نهد. ناگفته نگذاریم که دیگر کشورهای اروپایی هم به همین انگیزه به این سوی آبها کاشف و سرباز فرستادند.  در این هر سه سفر، ژاک کارتیه شکست خورد، وی نه توانست راهی به سوی آسیا بیاید، نه توانست پایگاهی دایم برای فرانسویها برپا کند و در کنار اینها، در رابطه برقرار کردن با بومیان و مسیحی کردن آنها هم هیچ توفیقی نیافت. در این مورد آخری بد نیست بدانیم که ژاک کارتیه در سفر دومش، ۱۰ تن از مردم قوم ایروکوا (Iroquois) را با خودش به فرانسه آورد که همۀ آنها بیمار شدند و در فرانسه مردند. این مسئله ارتباط بعدی کارتیه، و بعدها جانشینانش، را با این بومیان مشکل¬ساز کرد. با شکست این سفرها، برنامۀ دولت فرانسه برای استقرار در این بخش از دنیا، ۶۰ سال به فراموشی سپرده شد.